Przedłużający się kaszel u dzieci – kiedy rozszerzyć diagnostykę

lek. Maciej Marczak
dr hab. n. med. Katarzyna Krenke2

1Oddział Kliniczny Pneumonologii, Alergologii Wieku Dziecięcego i Pediatrii, Dziecięcy Szpital Kliniczny im. Józefa Polikarpa Brudzińskiego, Uniwersyteckie Centrum Kliniczne Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego

2Klinika Pneumonologii i Alergologii Wieku Dziecięcego, Warszawski Uniwersytet Medyczny

Adres do korespondencji:

dr hab. n. med. Katarzyna Krenke

Klinika Pneumonologii i Alergologii Wieku Dziecięcego,

Warszawski Uniwersytet Medyczny

ul. Żwirki i Wigury 63A, 02-091 Warszawa

e-mail: kkrenke@wum.edu.pl

  • Przyczyny kaszlu przewlekłego u dzieci
  • Kaszel poinfekcyjny najczęstszą przyczyną kaszlu niespecyficznego
  • Algorytm postępowania diagnostycznego w kaszlu przewlekłym u dzieci na podstawie wytycznych European Respiratory Society


Przewlekły kaszel u dzieci (trwający powyżej 4 tygodni) jest zawsze objawem niepokojącym i wymaga wnikliwej oceny klinicznej. U każdego pacjenta z kaszlem przewlekłym należy przeprowadzić szczegółowe badania podmiotowe i przedmiotowe pod kątem występowania objawów alarmowych oraz wskazujących na zdefiniowane jednostki chorobowe. Podstawowymi badaniami dodatkowymi stosowanymi w diagnostyce kaszlu przewlekłego są zdjęcie przeglądowe klatki piersiowej oraz spirometria.

Kaszel jest jednym z najczęstszych objawów klinicznych, z powodu których rodzice poszukują porady lekarskiej. Przewlekający się kaszel powoduje u rodziców obawy o stan zdrowia dziecka oraz wpływa na jakość życia całej rodziny. Ponieważ przyczyn kaszlu upatruje się głównie w schorzeniach infekcyjnych, szczególnie w takich okresach jak pandemia SARS-CoV-2, to przewlekanie się tego objawu stwarza dodatkowe problemy w postaci konieczności izolacji dzieci.

Definicja

Według obowiązujących wytycznych, zgodnie z zaleceniami European Respiratory Society (ERS) oraz American College of Chest Physicians (ACCP), o przewlekłym kaszlu u dzieci mówimy w sytuacji utrzymywania się tego objawu ponad 4 tygodnie. Natomiast kaszel trwający do 4 tygodni nazywamy ostrym1,2.

Należy zaznaczyć, że inne stanowisko prezentuje British Thoracic Society (BTS), które zaleca stosowanie w populacji pediatrycznej tych samych ram czasowych co u dorosłych. Zgodnie z tymi wytycznymi kaszel przewlekły rozpoznajemy, gdy utrzymuje się ponad 8 tygodni, natomiast kaszel trwający 3-8 tygodni nazywamy podostrym3,4. Taki podział autorzy tłumaczą faktem, że najczęstszą przyczyną kaszlu podostrego jest niewymagający dodatkowej diagnostyki kaszel poinfekcyjny, który ustępuje samoistnie. Zastrzegają jednak, że każde dziecko z kaszlem podostrym wymaga oceny klinicznej w celu wykluczenia objawów alarmowych i wskaźnikowych.

Przyjęcie 4 tygodni jako kryterium czasowego rozpoznania kaszlu przewlekłego wynika z kilku przesłanek. Najczęstszą przyczyną ostrego kaszlu u dzieci są infekcje układu oddechowego, szczególnie o etiologii wirusowej. W przeglądzie systematycznym z...

Etiologia

Pomimo powszechnego występowania kaszlu przewlekłego w populacji dziecięcej badania dotyczące jego etiologii są nieliczne, a ich wyniki niejednokrotnie różnią się od siebie.

Pełna wersja artykułu omawia następujące zagadnienia:

Diagnostyka

Przewlekły kaszel u dzieci jest zawsze zjawiskiem niepokojącym, dlatego wymaga odpowiedniego podejścia diagnostycznego. Ze względu na znaczne różnice etiologiczne, specyfikę rozwijającego [...]

Kaszel niespecyficzny

Kaszlem niespecyficznym nazywamy przewlekły, suchy kaszel, którego etiologii nie udało się ustalić w trakcie podstawowego postępowania diagnostycznego, obejmującego: wywiad, badanie przedmiotowe [...]

Kaszel produktywny

Częstą przyczyną kaszlu produktywnego u dzieci jest PBZO. Rozpoznanie tej choroby ustalamy na podstawie obrazu klinicznego. Do podstawowych kryteriów diagnostycznych należą15,16: [...]

Podsumowanie

Kaszel przewlekły (trwający powyżej 4 tygodni) jest zawsze objawem niepokojącym, wymagającym wnikliwej oceny klinicznej. U każdego dziecka z przewlekłym kaszlem konieczne [...]

Do góry