prof. dr hab. n. med. Jarosław Peregud-Pogorzelski

Szanowni Państwo!

Przekazujemy Państwu pierwszy w tym roku numer „Pediatrii po Dyplomie”. Jestem przekonany, że zamieszczone w nim artykuły zainteresują naszych czytelników i okażą się pomocne. Kilka z nich pragnę szczególnie zarekomendować.

Połowa wszystkich przypadków psychopatologii w ciągu całego życia objawia się najczęściej w wieku 14 lat, a rozpowszechnienie zaburzeń lękowych i depresyjnych szacuje się odpowiednio na 5-7% oraz 2% w wieku 9-11 lat. Uważa się, że większość zaburzeń psychicznych u dorosłych pochodzi z okresu dzieciństwa lub dojrzewania, co powoduje znaczne obciążenie w późniejszym życiu. Dlatego polecam zapoznanie się z artykułem „Zaburzenia lękowe i depresyjne – na co każdy pediatra powinien zwrócić uwagę”, w którym przedstawiono etiologię oraz obraz kliniczny zaburzeń depresyjnych i lękowych u dzieci i młodzieży, a także wpływ objawów depresyjno-lękowych obecnych w dzieciństwie na funkcjonowanie i przyszłość małoletnich pacjentów. W artykule omówiono również psychiatryczne działania niepożądane leków stosowanych w populacji pediatrycznej.

Żółtaczka noworodków jest stanem wynikającym z podwyższonego stężenia bilirubiny całkowitej w surowicy (TSB), klinicznie objawia się żółtawym zabarwieniem skóry, twardówek i błon śluzowych. Jest to najczęstszy problem medyczny w ciągu pierwszych 2 tygodni życia dziecka i częsta przyczyna ponownej hospitalizacji. W artykule „Hiperbilirubinemia u noworodków urodzonych ≥35 tygodnia ciąży – wytyczne American Academy of Pediatrics” omówiono jej przyczyny w okresie noworodkowym, podano kryteria rozpoznania żółtaczki fizjologicznej i patologicznej oraz przedstawiono wskazania do fototerapii i transfuzji wymiennej u noworodków donoszonych i późnych wcześniaków.

Niewydolność serca u dzieci jest złożonym problemem klinicznym, który stanowi wyzwanie zarówno diagnostyczne, jak i lecznicze. W większości przypadków niewydolność serca jest spowodowana współistniejącą wrodzoną wadą serca. Dotychczas nie stworzono jednoznacznych schematów leczenia niewydolności serca u dzieci. Obecnie obowiązujące standardy postępowania opierają się na algorytmach leczenia dorosłych. W pracy „Wrodzone wady serca przebiegające z niewydolnością układu krążenia” przedstawiono najczęstsze przyczyny niewydolności serca u dzieci, kryteria jej rozpoznania oraz stosowane algorytmy postępowania.

Wiedza o prawidłowej immunizacji dziecka po leczeniu onkologicznym odgrywa kluczową rolę w ochronie pacjenta narażonego na częsty kontakt z patogenami i znajdującego się w grupie ryzyka ciężkiego przebiegu zakażeń. Stopień immunosupresji zależy od rodzaju nowotworu. U pacjentów z guzami litymi, u których nie wystąpiły przerzuty, obserwuje się immunosupresję niewielkiego stopnia, natomiast u dzieci z rozpoznaniem chłoniaków i z ostrymi białaczkami – głęboką supresję odporności zarówno komórkowej, jak i humoralnej. Rekonstrukcja immunologiczna zależy od intensywności oraz czasu trwania chemioterapii, a nieprawidłowości w liczbie limfocytów B i T mogą się utrzymywać nawet do 2 lat po zakończonej terapii. Zachęcam zatem do lektury artykułu „Szczepienia u dzieci leczonych przeciwnowotworowo na podstawie rekomendacji Polskiego Towarzystwa Onkologii i Hematologii Dziecięcej”, w którym przedstawiono najnowsze wytyczne obowiązujące w tej grupie pacjentów.

Chemioterapia jest ważną metodą w leczeniu chorób nowotworowych u dzieci i wiąże się z dużym ryzykiem pojawienia się skutków ubocznych, ponieważ większość cytostatyków nie działa swoiście i posiada niski wskaźnik terapeutyczny, co oznacza, że dawka lecznicza leku zbliżona jest do dawki toksycznej dla zdrowych tkanek. W zależności od czasu wystąpienia działań niepożądanych chemioterapii powikłania można podzielić na wczesne oraz późne. Pierwsze z nich pojawiają się w trakcie chemioterapii lub w krótkim okresie po jej zastosowaniu. Powikłania chemioterapii powodują chorobowość i mogą zagrażać życiu pacjenta. Z artykułu „Wczesne powikłania chemioterapii przeciwnowotworowej u dzieci – postępowanie” dowiedzą się Państwo więcej o najczęstszych działaniach niepożądanych leków cytostatycznych i sposobach ich leczenia oraz zapobiegania im.

Polecam również zapoznanie się z pozostałymi, równie ciekawymi, artykułami prezentowanego wydania „Pediatrii po Dyplomie”.

Serdecznie zapraszam Państwa do lektury.