Temat numeru
Zaburzenia lękowe i depresyjne – na co każdy pediatra powinien zwrócić uwagę
dr n. med. Aleksandra Lewandowska
lek. Aleksander Nowakowski
- Epidemiologia, etiologia oraz obraz kliniczny zaburzeń depresyjnych i lękowych u dzieci i młodzieży
- Wpływ objawów depresyjno-lękowych w dzieciństwie na funkcjonowanie i przyszłość małoletnich pacjentów
- Psychiatryczne działania niepożądane leków stosowanych w populacji pediatrycznej
Podczas gdy wśród dorosłych jedna osoba na cztery doświadczy zaburzeń psychicznych w swoim życiu, to mniej więcej u jednej na pięć wystąpią one w pewnym momencie w dzieciństwie lub młodości1. W rzeczywistości uważa się, że większość zaburzeń psychicznych u dorosłych pochodzi z okresu dzieciństwa lub dojrzewania, co powoduje znaczne obciążenie w późniejszym życiu2,3. Połowa wszystkich przypadków psychopatologii w ciągu całego życia objawia się najczęściej w wieku 14 lat4. Rozpowszechnienie zaburzeń lękowych i depresyjnych szacuje się odpowiednio na 5-7% i 2% w wieku 9-11 lat5,6, z zastrzeżeniem że częstość występowania lęku może być jeszcze większa7. Wskaźniki te wzrastają odpowiednio do 32% i 14% w okresie dojrzewania8. Ponieważ te zaburzenia internalizacyjne rozwijają się w dzieciństwie i okresie dojrzewania, to wiążą się ze słabym funkcjonowaniem adaptacyjnym, z trudnościami w uczeniu się, uporczywą i nasilającą się psychopatologią oraz problemami z przystosowaniem się do zmieniających się warunków w późniejszym życiu9,10. Szczególnie wrażliwą grupę, która jest narażona na zwiększone ryzyko wystąpienia lęku i depresji w dzieciństwie oraz w okresie dojrzewania, a także w młodym wieku dorosłym, stanowią wcześniaki11. Jednak procesy rozwojowe, dzięki którym te internalizacyjne problemy rozwijają się w tej populacji, są niejasne. Jednym z czynników mogą być przewlekłe zaburzenia zdrowotne, takie jak: astma, epilepsja, otyłość oraz zaburzenia neurosensoryczne i neuromotoryczne, na które dzieci urodzone przedwcześnie są bardziej narażone12. Trudności w uczeniu się i stres psychiczny związany z etapem szkolnym również częściej dotykają dzieci urodzone jako wcześniaki, a to może być związane z ryzykiem pojawienia się objawów lękowych i depresyjnych13,14.
Depresja u dzieci i młodzieży
Wyniki prospektywnych badań dowodzą, że nawet jeśli objawy depresji występują przed 18 miesiącem życia, to utrzymuje się ciągłość symptomów w przebiegu dalszego rozwoju dziecka, a często w dorosłości. W związku z tym uznano, że kryteria diagnostyc...
- zaburzenia koncentracji
- poczucie bezwartościowości
- nadmierne poczucie winy
- brak nadziei
- nawracające myśli o śmierci lub myśli samobójcze
- zmiany snu i apetytu
- pobudzenie lub spowolnienie psychoruchowe
- zmniejszona energia lub zwiększona męczliwość.
