Na naszym rynku dostępne są liczne specyfiki reklamowane przez producentów jako wzmacniające odporność. Niestety w większości przypadków brakuje danych potwierdzających ich skuteczność (badania kliniczne są nieliczne i słabej jakości). Rodzice pacjentów z nawrotowymi infekcjami dróg oddechowych rozpaczliwie i nie zawsze racjonalnie włączają do leczenia swoich dzieci kolejne środki, wierząc w ich skuteczność. Przed lekarzem pediatrą niejednokrotnie stoi bardzo trudne zadanie uświadomienia ich, że dzieci w wieku żłobkowym/przedszkolnym mogą mieć nawrotowe infekcje i że są one wpisane w prawidłowy rozwój układu odporności. Oczywiście, jeśli infekcje te są zbyt częste/ciężkie, wówczas należy skierować dziecko do immunologa klinicznego. Można się oprzeć przy podejmowaniu tej decyzji na opracowanych przez European Society for Immunodeficiencies (ESID) objawach ostrzegawczych pierwotnych niedoborów odporności (tab. 1).

W niniejszym artykule omówiono najczęściej stosowane przez rodziców/lekarzy specyfiki, których celem jest poprawa odporności, ich działanie na układ immunologiczny oraz badania dotyczące ich skuteczności w populacji dziecięcej.

Czynniki ogólne

Na funkcjonowanie układu odpornościowego mają wpływ czynniki warunkujące ogólną kondycję człowieka, takie jak: dostateczna liczba przespanych godzin (co jest szczególnie istotne w przypadku młodych osób o dużej aktywności), właściwe odżywianie, systematyczne uprawianie sportu oraz ograniczenie ekspozycji na dym tytoniowy (około 40% polskich dzieci jest codziennie narażonych na bierne palenie papierosów).

Zły stan odżywienia niekorzystnie wpływa na odporność, co jest związane ze zwiększeniem podatności na infekcje i gorszym ich przebiegiem. Wiadomo, że z jednej strony u niedożywionych dzieci odpowiedź poszczepienna na część szczepionek (np. na tęże...

Niezaprzeczalnie karmienie naturalne dzieci do 2 roku życia zmniejsza częstość infekcji układu oddechowego, zapaleń ucha środkowego oraz infekcji przewodu pokarmowego. Podawanie niemowlętom mieszanek zawierających prebiotyki wydaje się wpływać na ...

Regularny umiarkowany wysiłek fizyczny zmniejsza częstość infekcji bakteryjnych i wirusowych oraz zwiększa odpowiedź immunologiczną na patogeny i szczepienia (według wyników metaanalizy z 2021 roku). Aktywność fizyczna zmniejsza również śmiertelno...