Omówmy to na przypadkach

Niemowlę z zapaleniem opon mózgowo-rdzeniowych o etiologii Streptococcus pneumoniae

lek. Michał Dąbrowski

dr n. med. Joanna Stryczyńska-Kazubska

Wielkopolskie Centrum Pediatrii, Specjalistyczny Zespół Opieki Zdrowotnej nad Matką i Dzieckiem w Poznaniu

Adres do korespondencji:

dr n. med. Joanna Stryczyńska-Kazubska

Wielkopolskie Centrum Pediatrii,

Specjalistyczny Zespół Opieki Zdrowotnej nad Matką i Dzieckiem w Poznaniu

ul. Adama Wrzoska 1, 60-663 Poznań

e-mail: joanna@kazubska.pl

  • Opis przebiegu inwazyjnego zakażenia Streptococcus pneumoniae u 5-miesięcznego dziecka przyjętego do szpitala z podejrzeniem zapalenia opon mózgowo-rdzeniowych, u którego doszło do powikłania w postaci ropnia mózgu
  • Inwazyjna choroba pneumokokowa – parę słów o etiologii, epidemiologii i czynnikach ryzyka, omówienie postaci klinicznych IChP oraz zasad diagnostyki i leczenia
  • Rola szczepień ochronnych w profilaktyce zakażeń wywołanych przez Streptococcus pneumoniae wśród dzieci

Opis przypadku

Pięciomiesięczny chłopiec został przyjęty do szpitala w trybie pilnym z powodu podejrzenia zapalenia opon mózgowo-rdzeniowych (ZOMR).

Dane z wywiadu: przez 3 dni przed hospitalizacją dziecko gorączkowało (temperatura ciała wynosiła 39°C), w dniu przyjęcia uwagę matki zwróciły apatia i drażliwość syna oraz uwypuklenie ciemiączka przedniego. Chłopiec dotychczas nie chorował przewlekle, nie przyjmował leków na stałe. Był szczepiony zgodnie z Programem Szczepień Ochronnych (PSO), ale z opóźnieniem w zakresie niektórych szczepień (rodzice chcieli rozłożyć szczepienia na osobne wizyty). W 4 miesiącu życia otrzymał pierwszą dawkę 13-walentnej skoniugowanej szczepionki przeciw pneumokokom (PCV13), o czym zadecydowali rodzice.

Wywiad okołoporodowy: dziecko z ciąży II, porodu II rozwiązanego cięciem cesarskim ze wskazań matczynych w 38 tygodniu ciąży. Urodzone w stanie dobrym (10 punktów w skali Apgar), z masą ciała 2960 g.

Przy przyjęciu do szpitala stan dziecka oceniono jako średnio ciężki. Chłopiec był podsypiający, słabo nawiązywał kontakt wzrokowy. Z odchyleń w badaniu przedmiotowym stwierdzono: przeczulicę, tętniące i uwypuklone ciemiączko przednie, sztywność karku, osłuchowo tachykardię i pojedyncze furczenia nad polami płucnymi.

W izbie przyjęć wykonano przezciemiączkowe badanie ultrasonograficzne (USG), w którym uwidoczniono poszerzenie przestrzeni podoponowo-namózgowej i bruzdy podłużnej oraz zapalny obrzęk pajęczynówki.

W badaniach laboratoryjnych oznaczono wysokie wartości wskaźników stanu zapalnego: stężenie białka C-reaktywnego (CRP – C-reactive protein) 124 mg/l (norma: <5 mg/l), prokalcytoniny 56 ng/ml (norma: <0,5 ng/ml; wynik >2 ng/ml typowy dla zakażenia uogólnionego), w morfologii krwi rozmaz z przewagą neutrofilów (16 800/μl, 89%), obniżone stężenie hemoglobiny (Hb) 9,6 g/dl, oraz odchylenia w parametrach układu krzepnięcia – stężenie fibrynogenu 7,2 g/l, dimerów D 1,6 μg/ml. W badaniu ogólnym płynu mózgowo-rdzeniowego (PMR) stwierdzono wykładniki ZOMR: płyn lekko mętny, podwyższone stężenie białka – 1,01 g/l, w osadzie 2200 leukocytów + obecne bakterie. Zabezpieczono materiał do badań bakteriologicznych: posiewu krwi oraz PMR.

Pełna wersja artykułu omawia następujące zagadnienia:

Omówienie przypadku

U 5-miesięcznego chłopca doszło do inwazyjnego zakażenia wywołanego przez serotyp 1 Streptococcus pneumoniae. Jest to serotyp zawarty w obu dostępnych obecnie [...]

Inwazyjna choroba pneumokokowa

Streptococcus pneumoniae jest jednym z najniebezpieczniejszych czynników etiologicznych zakażeń bakteryjnych w populacji pediatrycznej. Według danych World Health Organization (WHO) w 2015 [...]

Podsumowanie

Najistotniejszym czynnikiem ryzyka wystąpienia inwazyjnej choroby pneumokokowej u dzieci jest wiek poniżej 2 lat. Początek szczytu zapadalności przypada na 6 miesiąc życia. [...]

Do góry