Noworodek w ambulatorium
Wrodzona cytomegalia – czy potwierdzenie rozpoznania w okresie niemowlęcym jest nadal możliwe?
dr hab. n. med. Justyna Czech-Kowalska, prof. IPCZD
- Etiopatogeneza, epidemiologia, drogi i źródła zakażenia wirusem cytomegalii oraz przebieg infekcji
- Ustalenie rozpoznania: prenatalne wskaźniki prognostyczne wrodzonego zakażenia wirusem cytomegalii, objawy kliniczne oraz wymagane badania u dzieci z podejrzeniem/potwierdzeniem cytomegalii w okresie noworodkowym i niemowlęcym
- Leczenie i monitorowanie wrodzonej cytomegalii – wskazania do terapii przeciwwirusowej
Wrodzona cytomegalia jest najczęstszym zakażeniem z grupy TORCH (toxoplasmosis – toksoplazmoza, other agents – inne zakażenia, rubella – różyczka, cytomegalovirus – cytomegalia, herpes simplex – zakażenia wywołane wirusem herpes), a szacowana częstość jej występowania w polskiej populacji wynosi 22-37 przypadków na 1000 urodzeń1. Można się zatem spodziewać każdego roku około 10 000 nowych rozpoznań. Praktyka pokazuje jednak, że znaczna część dzieci nie ma postawionej diagnozy w okresie noworodkowym, a w tym okresie potwierdzenie zakażenia jest proste. Ta niepokojąca sytuacja jest konsekwencją braku powszechnego skriningu wśród ciężarnych i noworodków oraz tego, że 85-90% dzieci nie prezentuje objawów po urodzeniu2. Ze względu na odległe następstwa choroby w postaci niedosłuchu zmysłowo-nerwowego i/lub zaburzeń neurorozwojowych niezmiernie ważne są wczesne rozpoznanie choroby i rozpoczęcie terapii przeciwwirusowej. Niestety odroczenie w czasie diagnostyki z jednej strony prowadzi do opóźnienia leczenia, co potencjalnie może ograniczyć jego skuteczność, z drugiej zaś strony potwierdzenie wrodzonej cytomegalii poza okresem noworodkowym nastręcza wielu trudności. W praktyce często nie jest możliwe (zwłaszcza w postaci bezobjawowej lub skąpoobjawowej) ustalenie, czy u danego pacjenta doszło do zakażenia w okresie życia płodowego (wrodzona cytomegalia), czy też jest ono nabyte (postnatalne). Wtedy pozostaje ocena, czy prezentowane objawy mogą sugerować wrodzoną cytomegalię i uzasadniać włączenie leczenia.
Etiopatogeneza
Swoisty gatunkowo ludzki wirus cytomegalii (HCMV – human cytomegalovirus), należący do rodziny herpeswirusów, jest szeroko rozpowszechniony na całym świecie. Podobnie jak w przypadku innych herpeswirusów po pierwotnym zakażeniu HCMV pozostaje w or...
Epidemiologia
Dowodem na kontakt z wirusem w przeszłości jest obecność przeciwciał w klasie IgG, a odsetek osób seropozytywnych świadczy o rozprzestrzenieniu się wirusa w populacji. W krajach wysoko rozwiniętych mieści się on w granicach 30-60%, podczas gdy w k...
Szczyt zakażeń obserwuje się w okresie wczesnego dzieciństwa (przede wszystkim przez kontakt ze śliną, z pokarmem matki), u nastolatków (początki aktywności seksualnej) oraz w okresie prokreacyjnym (opieka nad małymi dziećmi, które są głównym źród...
