Postępowanie w alergicznym nieżycie nosa u dzieci – wytyczne dla pediatrów
lek. Kamila Stolcman-Mrugała
- Obraz kliniczny i rozpoznanie alergicznego nieżytu nosa u dziecka
- Przegląd metod leczenia alergicznego nieżytu nosa
- Zastosowanie swoistej immunoterapii alergenowej u pacjentów z alergicznym nieżytem nosa
Co to jest nieżyt nosa?
Alergiczny nieżyt nosa (ANN) jest stanem zapalnym błony śluzowej nosa wywołanym reakcją immunologiczną, w której kluczową rolę odgrywają immunoglobuliny E (IgE). Te przeciwciała są skierowane przeciwko powszechnym alergenom środowiskowym, zazwyczaj: pyłkom roślin wiatropylnych (drzew, traw, chwastów), roztoczom kurzu domowego, zarodnikom grzybów pleśniowych, alergenom w sierści zwierząt (takich jak koty i psy). Typowymi objawami ANN są: wodnisty katar, niedrożność nosa, kichanie i świąd nosa. Choroba ta jest powszechna wśród dzieci i może negatywnie wpływać na ich samopoczucie oraz wydajność w nauce, szczególnie jeśli nie zostanie właściwie zdiagnozowana.
Nieleczony lub nieskutecznie leczony ANN może prowadzić do utraty fizjologicznych funkcji nosa, takich jak: oczyszczanie, ogrzewanie i nawilżanie wdychanego powietrza. Ponadto niekontrolowany ANN zwiększa ryzyko rozwoju astmy u dzieci. Mimo dostępności wytycznych dotyczących właściwego postępowania w tej grupie pacjentów, u blisko 40% chorych nadal stwierdza się niekontrolowaną postać ANN. Dlatego tak ważne jest poszerzanie wiedzy na temat tej jednostki chorobowej, co za tym idzie – właściwa diagnoza i skuteczne leczenie.
Klasyfikacja
Biorąc pod uwagę czas trwania objawów, organizacja Allergic Rhinitis and its Impact on Asthma (ARIA) wyróżnia dwie główne postaci ANN:
- okresowy ANN – który trwa nie dłużej niż przez 4 dni w tygodniu lub krócej niż przez kolejne 4 tygodnie
- przewlekły ANN – który trwa ponad 4 dni w tygodniu i/lub powyżej 4 kolejnych tygodni.
Powyższa klasyfikacja ze względu na zróżnicowany regionalnie oraz klimatycznie przebieg okresów pylenia roślin, a także z uwagi na brak ścisłej korelacji między czasem występowania objawów a czasem ekspozycji na alergen zastąpiła tradycyjny podział ANN na sezonowy i całoroczny.
Natomiast biorąc pod uwagę intensywność nasilenia objawów choroby, ANN dzieli się na łagodny, umiarkowany do ciężkiego (ryc. 1). Klasyfikacja w tym zakresie zależy od braku (łagodny ANN) lub obecności co najmniej jednego (umiarkowany/ciężki ANN) z poniższych objawów:
- zaburzenia snu
- utrudnienia w wykonywaniu codziennych czynności, rekreacji, uprawianiu sportu
- trudności w wykonywaniu pracy i w nauce
- uciążliwe objawy.
