Niebezpieczeństwo określonych diet, po które sięgają nastolatki
mgr Iwona Kibil
- Wpływ sposobu żywienia młodych ludzi na ich rozwój fizyczny, umysłowy oraz zapobieganie chorobom przewlekłym w dorosłości
- Sposób żywienia młodzieży a zalecane normy żywieniowe
- Niebezpieczeństwo długotrwałego stosowania przez nastolatki restrykcyjnych diet eliminacyjnych
- Przegląd kilku diet wybieranych przez nastolatki (diety niskowęglowodanowe, posty, dieta wegańska i bezglutenowa), zasadność ich stosowania oraz możliwe zagrożenia zdrowotne
Sposób żywienia nastolatków ma istotny wpływ na ich rozwój fizyczny, umysłowy oraz zapobieganie chorobom przewlekłym w dorosłości. Wymagania żywieniowe młodzieży zmieniają się dynamicznie w okresie wzrostu i rozwoju organizmu. Kiedy dziecko wchodzi w okres dojrzewania tempo rozwoju fizycznego przyspiesza i tym samym zwiększa się jego zapotrzebowanie na niektóre składniki odżywcze (m.in. wapń, żelazo, cynk, białko, tłuszcze itd.). Dodatkowo wraz z rozwojem fizycznym wzrasta zapotrzebowanie organizmu na energię. Zapotrzebowanie kaloryczne nastolatka może wynieść nawet 3000-4000 kcal/24 h w przypadku chłopców. Wszystko jednak zależy od parametrów antropometrycznych, wieku, zdrowia i aktywności fizycznej dziecka1.
Często dieta nastolatków odbiega od sposobu żywienia rodziców i od norm żywieniowych. Z badań wiemy, że młodzi ludzie jedzą zbyt mało warzyw, owoców i produktów pełnoziarnistych w stosunku do rekomendowanych ilości. Z badania Health Behaviour in School-aged Children (HBSC), w którym oceniano zachowania zdrowotne i żywieniowe nastolatków, wiemy, że tylko niewiele ponad 1/3 młodzieży jadła owoce (38,2%) i warzywa (34,2%) w zalecanej ilości. Jednocześnie nastolatki spożywają za dużo słodyczy i słodzonych napojów2.
Na zachowania i preferencje żywieniowe młodzieży może mieć jednak wpływ wiele czynników. Nastolatki są podatne na mody żywieniowe. W ciągu ostatniej dekady wraz z rozwojem mediów społecznościowych ogromny wpływ na decyzje żywieniowe młodych ludzi oraz postrzeganie przez nich swojej masy ciała mają opinie celebrytów i rówieśników dzielących się swoimi poglądami w internecie. Porównywanie się z innymi w social mediach, podatność na opinie influencerów oraz brak odpowiedniej wiedzy żywieniowej mogą sprzyjać sięganiu po restrykcyjne diety. Często wybór tych diet podyktowany jest chęcią utraty masy ciała.
Redukcja masy ciała w przypadku nastolatków z nadwagą i otyłością jest pożądana, gdyż w Polsce stale rośnie częstość występowania nadmiernej masy ciała wśród dzieci i młodzieży. Dotyczy to już 24,7% chłopców i 18,6% dziewcząt w wieku 12-14 lat, co...
