Postęp technologiczny obserwowany na przestrzeni ostatnich lat pozwala na coraz lepsze obrazowanie patologii różnych narządów u dzieci. Świadomość zagrożeń związanych z wykorzystywaniem promieniowania rentgenowskiego oraz konieczność stosowania ochrony radiologicznej powodują, że większego znaczenia nabierają badania diagnostyczne metodą ultrasonografii lub rezonansu magnetycznego. Badania radiologiczne u dzieci są coraz częściej wykonywane w ośrodkach pozapediatrycznych, dlatego istnieje ciągła potrzeba kształcenia personelu, używania odpowiedniego sprzętu, przestrzegania procedur oraz aktualizacji informacji na temat stosowanych metod diagnostycznych.

Diagnostyka obrazowa oferuje różnorodne techniki, które mogą być wykorzystywane do oceny morfologii i funkcji układu moczowego. Wybór odpowiedniej metody oraz potrzeba wykonania konkretnych badań są bardzo ważne i powinny być dostosowane do wieku pacjenta oraz problemu diagnostycznego.

Ultrasonografia

Diagnostyka ultrasonograficzna zaburzeń w zakresie układu moczowo-płciowego jest pierwszym elementem postępowania w pediatrii ze względu na dużą powtarzalność badania USG oraz możliwość planowania kolejnych etapów diagnostyki na podstawie jego wyników¹. Znaczący wpływ mają na to powszechna dostępność tego badania, możliwość wykonania go przyłóżkowo, brak ekspozycji na promieniowanie rentgenowskie oraz stosunkowo niski koszt badania (tab. 1)^2-4. Nie ma bezwzględnych przeciwwskazań do jego wykonania. Do zwiększenia dostępności tej techniki przyczynia się również rozwój aplikacji ultrasonograficznych na smartfony⁵.

Przygotowanie do badania USG nie jest skomplikowane i obejmuje odpowiednią podaż płynów na 2-3 h przed jego wykonaniem. Preferowane jest wypicie przez chorego około 3 szklanek niegazowanego płynu, tak aby w momencie badania pacjent odczuwał parcie na mocz. Prawidłowe zobrazowanie pęcherza moczowego wymaga jego odpowiedniego wypełnienia moczem. W sytuacji braku możliwości podania płynów doustnie zaleca się zrobienie tego drogą dożylną lub wypełnienie pęcherza moczowego za pomocą cewnika Foleya². U noworodków i niemowląt stosuje się sondy szerokopasmowe wysokiej rozdzielczości typu convex (7 MHz) oraz liniowe. U starszych dzieci można wykorzystać niższe częstotliwości (5-7 MHz). Podstawą oceny jest uzyskanie przekrojów nerki w osi długiej oraz poprzecznej. Zmiany echogeniczności miąższu porównuje się z echogenicznością miąższu wątroby. Zmiany ogniskowe mogą wykazywać większą (hiperechogenne), mniejszą (hipoechogenne) lub taką samą (izoechogenne) echogeniczność jak reszta miąższu nerki (ryc. 1).