Zapalenie spojówek może mieć różną etiologię, która niejednokrotnie stwarza problemy diagnostyczne również podczas badania okulistycznego. Zapalenia spojówek przebiegają z różnym nasileniem objawów, czasami są powiązane z chorobami ze strony innych układów lub ogólnoustrojowymi, które – zwłaszcza u dzieci – mogą prowadzić nawet do stanu zagrożenia życia. Prawidłowe rozpoznanie i dobór odpowiedniego leczenia są kluczowe. W przypadku jakichkolwiek wątpliwości mały pacjent powinien zostać w trybie pilnym skierowany do okulisty.

Gdy do lekarza okulisty zgłasza się pacjent z tzw. czerwonym okiem, to tak, jakby do chirurga przyszedł pacjent z tzw. ostrym brzuchem – nigdy nie wiadomo, jaka jest jego przyczyna, dopóki nie zostanie zbadany. Czerwone oko może się okazać banalną infekcją lub stanem zagrażającym trwałą utratą widzenia. Przyczynami czerwonego oka mogą być: zwykłe podrażnienie spojówek, wylew podspojówkowy, zapalenie spojówek, a także poważne schorzenia, takie jak: zapalenia rogówki lub błony naczyniowej, ostre zamknięcie kąta przesączania, oraz schorzenia, które również powodują zaczerwienienie oka, a mogą być objawem choroby ogólnoustrojowej¹.

Aby rozpoznać przyczynę takiego stanu, konieczne jest zbadanie pacjenta, przede wszystkim dokładne obejrzenie oka w lampie szczelinowej, a niejednokrotnie potrzebne są inne badania okulistyczne. Zwracamy również uwagę na stan przydatków oka oraz tkanek otaczających gałkę oczną.

Badanie dzieci jest trudniejsze niż osób dorosłych, gdyż większość badań okulistycznych wymaga współpracy z pacjentem, który zwykle dobrze widzi, co dzieje się przed jego okiem. Taka trudność zauważalna jest szczególnie w przypadku małych dzieci lub większych, ale niewspółpracujących. Dodatkowo badanie jest utrudnione, jeżeli występują objawy bólowe, gdy pacjenci zamykają lub zaciskają powieki. Krople okulistyczne używane do diagnostyki często szczypią po zakropleniu. Standardowo wyposażone gabinety okulistyczne nie posiadają zwykle sprzętu do badania małych dzieci, dlatego są one odsyłane na ostre dyżury, gdzie możliwe jest badanie mikroskopem w pozycji leżącej, z pomocą wziernika Fisona i innych aparatów umożliwiających szybkie zbadanie. Niekiedy konieczne jest przyjęcie dziecka na oddział okulistyczny, by w krótkim znieczuleniu ogólnym móc przykładowo usunąć ciało obce.