Opieka ortodontyczna od najmłodszych lat
O czym powinni pamiętać również pediatrzy?

lek. dent. Anna Haładyj

Zakład Stomatologii Zachowawczej, Warszawski Uniwersytet Medyczny

Kierownik: prof. dr hab. n. med. Agnieszka Mielczarek

Adres do korespondencji:

lek. dent. Anna Haładyj

Zakład Stomatologii Zachowawczej,

Warszawski Uniwersytet Medyczny

Uniwersyteckie Centrum Stomatologii

ul. Stanisława Binieckiego 6, 02-097 Warszawa

  • Klasyfikacja wad zgryzu
  • Wskazania do wizyty u ortodonty
  • Czynniki mające wpływ na kształtowanie zgryzu od najmłodszych lat
  • Rola pediatrów i lekarzy rodzinnych w profilaktyce wad zgryzu u dzieci

Jak podaje Polskie Towarzystwo Stomatologiczne, wady zgryzu są obok próchnicy i chorób przyzębia jednym z najczęstszych problemów zdrowotnych jamy ustnej, szczególnie jeśli mowa o zdrowiu jamy ustnej u najmłodszych – ponad 60% polskich dzieci i nastolatków w wieku 11-18 lat doświadcza problemów ze zgryzem. Liczne badania potwierdzają znaczenie lekarzy pediatrów przy wykrywaniu wad zgryzu, a także w przekazywaniu zaleceń oraz edukowaniu rodziców, jak należy dbać o zęby i zgryz dziecka. Wynika stąd potrzeba aktywnego włączania się pediatrów w profilaktykę stomatologiczną. W okresie wczesnego dzieciństwa to właśnie oni mają najczęściej sposobność obserwacji i badania małego pacjenta. Pediatrzy chcący edukować rodziców muszą mieć odpowiednią wiedzę, aby potrafili zrozumieć, przekonać i odpowiednio motywować rodziców dziecka do realizacji wczesnej profilaktyki zdrowia jamy ustnej1.

Wady zgryzu nie są jedynie kwestią estetyczną, mogą też powodować inne problemy zdrowotne związane np. z prawidłowym oddychaniem, trawieniem, wymową i ogólną jakością życia. Wizyta u ortodonty jest niezbędna, gdy u dziecka występują:

  • niesymetryczne rysy twarzy
  • nieprawidłowe ułożenie zębów, tj. zęby stłoczone lub rozstawione zbyt szeroko (szpary między zębami)
  • wada wymowy
  • oddychanie ustami lub stale otwarte usta
  • nadmiernie wysunięta lub cofnięta broda
  • dysfunkcja języka
  • szkodliwe nawyki: ssanie palca, obgryzanie paznokci, ołówków, długopisów, zgrzytanie zębami
  • przedwczesna utrata zębów mlecznych.

American Association of Orthodontists zaleca przeprowadzenie kontroli ortodontycznej u dzieci w wieku 7 lat. Podczas wizyty kontrolnej ortodonta ocenia na podstawie położenia pierwszych trzonowych zębów stałych oraz zębów siecznych, czy jest obecn...

Podstawową klasyfikacją wad zgryzu stosowaną w Polsce jest podział według Orlik-Grzybowskiej:

  • wady poprzeczne (zaburzenia we wzroście na szerokość – w odniesieniu do płaszczyzny pośrodkowej)
  • wady dotylne i doprzednie (zaburzenia we wzroście na długość – w odniesieniu do płaszczyzny czołowo-oczodołowej)
  • wady pionowe (zaburzenia we wzroście na wysokość – w odniesieniu do płaszczyzny poziomej)
  • wady z rozległymi zmianami w odniesieniu do trzech płaszczyzn przestrzennych
  • protruzja dwuszczękowa
  • stłoczenia zębów (pierwotne, wtórne, trzeciorzędowe)
  • nieprawidłowości zębowe (zaburzenia budowy, liczby, położenia i czasu wyrzynania się zębów)4.

Pełna wersja artykułu omawia następujące zagadnienia:

Jakie są rodzaje wad zgryzu?

Rodzaje wad zgryzu:

Okres niemowlęcy

W okresie niemowlęcym następuje intensywny wzrost szczęki i żuchwy, wyrastają zęby mleczne, a także kształtują się relacje międzyszczękowe. Na tym etapie [...]

Okres poniemowlęcy

W tym okresie zwracamy uwagę na: rodzaj, konsystencję oraz sposób podawania pokarmu, ponieważ mają one istotny wpływ na czynność i rozwój [...]

Okres przedszkolny

Na okres przedszkolny przypada rozpoczęcie procesu wymiany uzębienia; pierwsze zęby stałe wyrzynają się około 6 roku życia. W tym czasie zwracamy [...]

Okres szkolny

Współpraca ortodonty i logopedy jest niezbędna w leczeniu niektórych wad zgryzu. Rozpoczynając terapię ortodontyczną, należy zwrócić uwagę na przyczynę danej wady, [...]

Terapia logopedyczna jako wspomaganie leczenia ortodontycznego

Współpraca ortodonty i logopedy jest niezbędna w leczeniu niektórych wad zgryzu. Rozpoczynając terapię ortodontyczną, należy zwrócić uwagę na przyczynę danej wady, [...]

Podsumowanie

Rozpoczęcie leczenia ortodontycznego na odpowiednim etapie rozwoju pacjenta umożliwia uzyskanie poprawy zarówno warunków zgryzowych, jak i rysów twarzy. Niejednokrotnie pozwala uniknąć [...]

Do góry