Zastosowanie melatoniny u dzieci – obserwacje, badania i bezpieczeństwo
lek. Magda Kaczor
- Melatonina a sen – czym ona jest i jak działa na organizm?
- Działania niepożądane melatoniny
- Miejsce melatoniny wśród metod postępowania u dzieci z zaburzeniami snu
- Rekomendacje dotyczące stosowania melatoniny u dzieci
Kluczowe problemy
- Melatonina jest w Polsce traktowana jak suplement diety, co sprawia, że często jest pierwszym wyborem osób cierpiących z powodu trudności ze snem.
- Jest dostępna bez recepty w różnych formach, takich jak: spreje, kropelki, żelki, tabletki.
- Preparaty o przedłużonym uwalnianiu zarejestrowane jako lek są według opisu wskazań do stosowania zalecane u osób w wieku 55 lat i starszych.
- Preparaty szybko uwalniające się zalecane są w krótkotrwałym leczeniu jet lagu wywołanego podróżą lub pracą zmianową oraz u dorosłych niewidomych pacjentów.
W ciągu ostatnich dwóch dekad obserwuje się rosnącą liczbę osób z trudnościami ze snem w populacji ogólnej zarówno w Polsce, jak i na świecie. Problem, który początkowo dotyczył głównie osób dorosłych, obecnie dotyka coraz młodszych pacjentów, także dzieci i młodzież. Według najnowszych doniesień dotyczących częstości występowania problemów ze snem w populacji pediatrycznej w czasie pandemii COVID-19 nawet 46% osób poniżej 18 roku życia może mieć trudności ze snem (w okresie przed pandemią było to około 30%). W odpowiedzi na wspomniane dolegliwości nastąpiła popularyzacja różnego typu preparatów mających poprawiać nocny odpoczynek. Wśród nich wymieniane są melatonina lub preparaty złożone zawierające ten hormon. Najczęściej są to produkty uznawane za suplementy diety lub dopuszczone do sprzedaży bez recepty (OTC – over the counter) w formie chętnie przyjmowanej przez dzieci (spreje, kropelki, żelki). Pojawia się pytanie: czy jest to skuteczna i bezpieczna metoda?
Wskazania do stosowania melatoniny w pierwotnych zaburzeniach snu dorosłych
- Zaburzenia zachowania w czasie snu REM (RBD – rapid eye movement [REM] sleep behavior disorders) – rekomendowana od 2005 roku u pacjentów opornych na leczenie klonazepamem
- Zespół opóźnionej fazy snu i czuwania – podawanie melatoniny w dawce do 1 mg o godz. 20 powoduje cofnięcie cyklu okołodobowego
- Zaburzenie z innym niż 24-godzinny rytmem snu i czuwania – wdrożenie melatoniny o stałej porze wspiera regulację rytmu okołodobowego
- Bezsenność – ramelteon będący agonistą receptorów melatoninergicznych jest rekomendowany w leczeniu bezsenności od 2005 roku; w Polsce w terapii bezsenności towarzyszącej depresji wykorzystywana jest agomelatyna – lek przeciwdepresyjny, syntetyczna pochodna melatoniny
- Jet lag – krótkotrwałe stosowanie melatoniny w przypadku podróży pomiędzy odległymi strefami czasowymi lub u niektórych osób wykonujących pracę zmianową
