Żywienie noworodków ze skrajnie małą urodzeniową masą ciała (ELBW – extremely low birth weight) (tj. <1000 g) stanowi jedno z największych wyzwań w neonatologii, gdyż odgrywa kluczową rolę zarówno w zakresie krótkoterminowego przeżycia, jak i długoterminowych wyników zdrowotnych u tych dzieci. Wraz z postępem w opiece neonatologicznej i rosnącym odsetkiem przeżywalności dzieci urodzonych już w 22 tygodniu ciąży optymalizacja strategii żywieniowych nabiera coraz większego znaczenia¹.

Niemowlęta z ELBW wymagają specjalistycznego podejścia żywieniowego, które z jednej strony naśladuje wewnątrzmaciczne trajektorie wzrostu, a z drugiej strony uwzględnia specyficzne wyzwania związane z pobytem na oddziale intensywnej opieki nad noworodkiem (NICU – neonatal intensive care unit). Zapotrzebowanie na składniki odżywcze u noworodków z ELBW różni się istotnie od potrzeb niemowląt donoszonych, co wynika z odmiennego składu ciała oraz specyficznych wymagań metabolicznych. U noworodków urodzonych w 25 tygodniu ciąży tkanka tłuszczowa stanowi zaledwie 1% całkowitej masy ciała, podczas gdy u donoszonych – około 15%^2,3. Ograniczone rezerwy energetyczne w połączeniu z dużym zapotrzebowaniem na białko i aminokwasy sprawiają, że noworodki z ELBW są szczególnie podatne na katabolizm i rozpad białek, zwłaszcza w kontekście standardowych interwencji podejmowanych na NICU, takich jak podawanie glikokortykosteroidów^4,5.

Mimo że karmienie piersią przynosi wiele korzyści, to często mleko matki wymaga wzbogacenia w celu zaspokojenia zwiększonego zapotrzebowania żywieniowego noworodków z ELBW^6-8. Opracowanie specjalistycznych wzmacniaczy mleka kobiecego oraz wdrażanie bardziej intensywnych protokołów żywieniowych przyniosło obiecujące rezultaty w zakresie poprawy wzrastania u niemowląt urodzonych przedwcześnie^9,10. Jednak ze względu na dużą różnorodność w populacji dzieci z ELBW konieczne jest zindywidualizowane podejście do żywienia, które będzie uwzględniało takie czynniki, jak: wiek ciążowy, droga porodu, wpływy prenatalne oraz indywidualny stan metaboliczny noworodka.

Celem niniejszego przeglądu jest przedstawienie aktualnych rekomendacji dotyczących żywienia noworodków z ELBW, które mogą znaleźć praktyczne zastosowanie w codziennej praktyce pediatrycznej.