Wytyczne

Profilaktyka bierna zakażeń syncytialnym wirusem oddechowym (RSV) w populacji niemowląt
Zalecenia Polskiego Towarzystwa Wakcynologii – aktualizacja na sezon 2025/2026

dr n. med. Bartosz Siewert1

dr n. med. Ilona Małecka1,2

dr hab. n. med. Hanna Czajka, prof. UR3

dr n. med. Ewa Talarek4

prof. dr hab. n. med. Ernest Kuchar5

prof. dr hab. n. med. Leszek Szenborn6

dr hab. n. med. Ewa Augustynowicz, prof. NIZP PZH – PIB7

lek. Marcin Rozwadowski8

prof. dr hab. n. med. Jacek Wysocki1,2

1Wielkopolskie Centrum Pediatrii w Poznaniu

2Katedra i Zakład Profilaktyki Zdrowotnej, Uniwersytet Medyczny im. Karola Marcinkowskiego w Poznaniu

3Katedra Pediatrii, Instytut Nauk Medycznych, Kolegium Nauk Medycznych, Uniwersytet Rzeszowski

4Klinika Chorób Zakaźnych Wieku Dziecięcego, Warszawski Uniwersytet Medyczny

5Klinika Pediatrii z Oddziałem Obserwacyjnym, Warszawski Uniwersytet Medyczny

6Klinika Pediatrii i Chorób Infekcyjnych, Uniwersytecki Szpital Kliniczny im. Jana Mikulicza-Radeckiego we Wrocławiu

7Pracownia Epidemiologii Chorób Zwalczanych Drogą Szczepień, Zakład Epidemiologii Chorób Zakaźnych i Nadzoru, Narodowy Instytut Zdrowia Publicznego PZH – Państwowy Instytut Badawczy w Warszawie

8Klinika Pediatrii, Centrum Medycznego Kształcenia Podyplomowego w Warszawie

Adres do korespondencji:

dr n. med. Bartosz Siewert

Wielkopolskie Centrum Pediatrii w Poznaniu

ul. Adama Wrzoska 1, 60-663 Poznań

e-mail: bartosz.siewert@gmail.com

  • Epidemiologia zakażeń RSV w Polsce i na świecie
  • Skuteczność i bezpieczeństwo nirsewimabu – nowego przeciwciała monoklonalnego przeciwko RSV
  • Profilaktyka zakażenia RSV u niemowląt za pomocą nirsewimabu
  • Miejsce nirsewimabu w wytycznych różnych towarzystw naukowych i programach profilaktycznych w wybranych krajach na świecie

Poniższe zalecenia odnoszą się do obecnie dostępnych w Polsce (październik 2025 roku) metod profilaktyki biernej zakażeń syncytialnym wirusem oddechowym (RSV – respiratory syncytial virus) u niemowląt i małych dzieci:

  • szczepienia kobiet w ciąży – zalecane w III trymestrze ciąży, bezpłatne
  • przeciwciała monoklonalne dla dzieci z grup ryzyka podawane w ramach programu lekowego B.40
  • przeciwciała monoklonalne dla wszystkich dzieci <24 miesiąca życia, dostępne komercyjnie.

 ZALECENIA 1 

Zaleca się bierne uodpornienie nirsewimabem wszystkich niemowląt urodzonych w sezonie lub rozpoczynających swój pierwszy sezon zakażeń RSV, traktując priorytetowo dzieci z grupy dużego ryzyka występowania choroby wywołanej przez RSV i niemowlęta <6 miesiąca życia.

Dotyczy to dzieci, których matki:

  • nie otrzymały szczepionki RSVpreF w trakcie ciąży
  • otrzymały szczepienie RSVpreF, ale w poprzedniej ciąży
  • otrzymały szczepionkę RSVpreF w trakcie ciąży, ale poród nastąpił w czasie krótszym niż 14 dni od daty szczepienia
  • otrzymały szczepionkę RSVpreF w trakcie ciąży, ale poród nastąpił w okresie od marca do sierpnia.

 ZALECENIA 2 

W sytuacjach szczególnych zaleca się podanie dziecku nirsewimabu mimo zaszczepienia matki preparatem RSVpreF w III trymestrze ciąży i co najmniej 14 dni przed porodem.

Dotyczy to takich sytuacji, jak:

  • niedostateczna odpowiedź immunologiczna na szczepienie w ciąży (np. niedobory odporności u matki, w tym także zakażenie ludzkim wirusem niedoboru odporności [HIV – human immunodeficiency virus] oraz immunosupresja jatrogenna)
  • dzieci po zabiegach w krążeniu pozaustrojowym (możliwa utrata przeciwciał nabytych od matki drogą transportu przezłożyskowego)
  • dzieci ze znacznie zwiększonym ryzykiem ciężkiego przebiegu klinicznego infekcji RSV (np. istotna hemodynamicznie wada serca, niedobory odporności, przewlekła choroba płuc, mukowiscydoza, rdzeniowy zanik mięśni [SMA – spinal muscular atrophy]).

 ZALECENIA 3 

Z uwagi na sezonowy charakter zakażeń RSV w Polsce (zwykle od października do kwietnia) zaleca się podanie nirsewimabu dzieciom urodzonym:

  • od września do kwietnia – w możliwie najkrótszym czasie po wypisaniu dziecka z oddziału noworodkowego, w poradni podstawowej opieki zdrowotnej (POZ) lub w innym punkcie szczepień realizującym taką profilaktykę
  • od maja do sierpnia – optymalnie tuż przed rozpoczęciem sezonu zakażeń RSV, w poradni POZ lub w innym punkcie szczepień realizującym taką profilaktykę.

 ZALECENIA 4 

Zastosowanie nirsewimabu jest wskazane również u dzieci w ich drugim sezonie zakażeń RSV w przypadku występowania czynników ryzyka ciężkiego przebiegu infekcji, niezależnie od statusu szczepienia przeciw RSV matki w czasie ciąży lub przyjęcia nirsewimabu/paliwizumabu w pierwszym dla dziecka sezonie zakażeń RSV.

Zaleca się, aby dzieci otrzymały nirsewimab w poradni POZ lub w innym punkcie szczepień realizującym taką profilaktykę.

 ZALECENIA 5 

Zaleca się zastosowanie nirsewimabu także u dzieci do ukończenia pierwszego roku życia i bez czynników ryzyka ciężkiego przebiegu infekcji w ich drugim sezonie zakażeń RSV, jeśli w pierwszym sezonie nie przeszły udokumentowanego (potwierdzonego wynikiem testu antygenowego lub badania metodą reakcji łańcuchowej polimerazy [PCR – polymerase chain reaction]) zakażenia RSV ani nie otrzymały profilaktyki w pierwszym sezonie, dotyczy to też dzieci, których matki przed porodem zostały zaszczepione przeciw RSV. Zalecana dawka nirsewimabu w takiej sytuacji wynosi 100 mg. W tym przypadku będzie to postępowanie pozarejestracyjne, o czym należy poinformować rodziców dziecka.

Zaleca się, aby dzieci otrzymały nirsewimab w poradni POZ lub w innym punkcie szczepień realizującym taką profilaktykę.

Do góry