Według klasyfikacji International League Against Epilepsy (ILAE) z 2017 roku napady padaczkowe dzielimy na te, które mają ogniskowy, uogólniony lub nieznany początek, oraz na takie, których nie można zaklasyfikować. Napady o ogniskowym początku (rozpoczynające się w jednej półkuli) mogą przebiegać z prawidłową bądź zaburzoną świadomością. Mogą mieć charakter zarówno ruchowy, jak i nieruchowy. Napady nieruchowe obejmują: napady przebiegające z zaburzonymi funkcjami autonomicznymi, typu behavioral arrest (zahamowania ruchowego), napady o charakterze zaburzeń poznawczych, emocjonalnych i czuciowych. Wśród napadów uogólnionych (początek w obu półkulach) również wyróżniamy napady nieruchowe – napady nieświadomości typowe oraz atypowe^1,2.

Napady o ogniskowym początku

• Napady czuciowe – przebiegają jako zaburzenia czucia bez cech uchwytnych dla obserwatorów. Mogą mieć charakter:
  • napadów somatosensorycznych – pod postacią mrowienia, drętwienia, tzw. uczucia przechodzenia prądu, poczucia, że ciało się przemieszcza
  • napadów czuciowych wzrokowych – pod postacią błysków światła, migających kolorowych obiektów, wzorów, nagłego zaniewidzenia
  • napadów czuciowych słuchowych – pod postacią prostych dźwięków, takich jak brzęczenie, bębnienie, dzwonienie
  • napadów czuciowych węchowych – przebiegających jako odczuwanie jakiegoś zapachu, najczęściej nieprzyjemnego
  • napadów czuciowych smakowych – pod postacią odczuwania smaku kwaśnego, gorzkiego, słonego, słodkiego
  • napadów czuciowych przedsionkowych – pod postacią zawrotów głowy, poczucia bycia w ruchu rotacyjnym
  • napadów czuciowych pod postacią odczuwania zimno-ciepło.
• Napady z zaburzeniami poznawczymi – przebiegają jako zmiana funkcji poznawczych w postaci ich deficytu lub objawów dodatnich, takich jak nasilone myśli. Zaburzenie funkcji poznawczych dotyczy w większym stopniu jednego aspektu niż pozostałych, co różni je od napadów przebiegających z zaburzoną świadomością, w których wszystkie funkcje poznawcze są zaburzone w takim samym stopniu. Wśród napadów poznawczych kognitywnych wyróżniamy:
  • napady przebiegające z ekspresyjną dysfazją – w czasie których pacjent wie, co chce powiedzieć, ale nie może tego zrobić
  • napady przebiegające z anomią – pacjent nie jest w stanie nazywać przedmiotów
  • napady przebiegające z recepcyjną dysfazją – pacjent nie jest w stanie zrozumieć mowy innych osób mimo braku zaburzeń świadomości
  • napady przebiegające z agnozją słuchową – pacjent nie jest w stanie zinterpretować usłyszanych dźwięków
  • napady przebiegające z aleksją, agrafią, dyskalkulią – pacjent nie potrafi na początku napadu czytać, pisać, liczyć
  • napady typu déjà vu, jamais vu – w czasie napadu pacjent odczuwa, że dana sytuacja już się wydarzyła, oraz jednocześnie jest przekonany, że to niemożliwe (déjà vu) lub że znana osoba/rzecz/sytuacja wydaje się mu obca (jamais vu)
  • napady przebiegające z halucynacjami – w czasie napadu pojawiają się objawy wytwórcze pod postacią: złożonych obrazów (halucynacje wzrokowe), złożonych dźwięków (halucynacje słuchowe), wrażeń zmysłowych bez zaburzeń świadomości (halucynacje czuciowe)
  • napady przebiegające z nasilonymi myślami – w czasie napadu pojawiają się natrętne, niechciane myśli
  • napady przebiegające z iluzjami – charakteryzują się zmienioną percepcją wzrokową, słuchową, smakową, węchową, np. w postaci odmiennego odczuwania kształtów, wielkości, odległości.
• Napady autonomiczne – przebiegają jako zmiana funkcji autonomicznych, nie zawsze są widoczne dla obserwatorów. Wśród nich wyróżnia się:
  • napady przebiegające z zaburzeniami rytmu serca – pod postacią bradykardii, asystolii, tachykardii
  • napady przebiegające z zaburzeniami przewodu pokarmowego – takimi jak: ból brzucha/dyskomfort w nadbrzuszu często promieniujący do gardła, wymioty/nudności
  • napady przebiegające z napadowym zblednięciem/zaczerwienieniem
  • napady przebiegające z hipo-/hiperwentylacją
  • napady przebiegające z gęsią skórką
  • napady przebiegające z erekcją, nagłą potrzebą oddania moczu/stolca
  • napady przebiegające ze łzawieniem
  • napady przebiegające z poszerzeniem/ze zwężeniem źrenic.
• Napady emocjonalne – przebiegające jako nagła zmiana nastroju lub emocji niewywołana przez czynniki zewnętrzne. Wśród nich wyróżnia się:
  • napady strachu/lęku/paniki
  • napady śmiechu – najczęściej w postaci wybuchów nieuzasadnionego śmiechu
  • napady płaczu połączone z uczuciem smutku, smutnym grymasem twarzy, ze łzawieniem
  • napady połączone z uczuciem przyjemności, ekstazą
  • napady złości połączone z agresywnym zachowaniem.
• Napady typu behavioral arrest – przebiegające z zahamowaniem aktywności ruchowej, brakiem odpowiedzi na bodźce zewnętrzne¹.

Semiologia napadów ogniskowych może wskazywać na lokalizację ogniska padaczkowego. Takie ognisko w populacji dziecięcej najczęściej stanowi malformacja korowa – wada kory mózgowej (np. pod postacią dysplazji korowej), rzadziej guz.

W tabeli 1 zestawiono rodzaj napadów ogniskowych w zależności od lokalizacji ogniska padaczkowego.