Soma a psyche

Choroba wieńcowa a lęk i depresja

Dr hab. med. Andrzej Kleinrok

Lek. med. Joanna Zielińska-Pikus

Oddział Kardiologii Samodzielnego Publicznego Szpitala Wojewódzkiego im. Papieża Jana Pawła II w Zamościu

Adres do korespondencji: Dr hab. med. Andrzej Kleinrok, Oddział Kardiologii, Samodzielny Publiczny Szpital Wojewódzki im. Papieża Jana Pawła II, Al. Jana Pawła II 10, 22-400 Zamość, tel. 84 677 34 30, faks 84 638 56 74, e-mail: kardiol@szpital.zam.pl

W artykule przedstawiono związki między chorobą wieńcową a chorobami psychicznymi jako przykład powiązania somy i psyche. Omówiono najczęstsze jednostki chorobowe oraz ich wpływ na układ krążenia na podstawie najnowszych doniesień naukowych. Podjęto próby ukazania zależności między stanem psychicznym pacjenta a dolegliwościami somatycznymi. Z uwagi na przenikanie się sfery psychicznej i somatycznej podkreślono konieczność holistycznego, interdyscyplinarnego podejścia do pacjenta, a także współpracy lekarzy psychiatrów, kardiologów, lekarzy rodzinnych i innych specjalności.

Choroba wieńcowa – soma i psyche

Choroba niedokrwienna serca (ChNS) jest jedną z najczęstszych chorób cywilizacyjnych. Jest to zespół objawów chorobowych powstałych w wyniku niewystarczającego zaopatrzenia mięśnia sercowego w tlen i substancje odżywcze w stosunku do jego potrzeb. Może objawiać się to w sposób łagodny w postaci stabilnej dławicy piersiowej lub jako ostre zespoły wieńcowe, m.in. zawał mięśnia sercowego.

Choroba wieńcowa jest pojęciem węższym, obejmuje stany niedokrwienia mięśnia sercowego powstałe na skutek zmian w tętnicach wieńcowych.[1]

Choroba niedokrwienna serca jest najczęstszą przyczyną śmierci w większości państw zachodnich. Według WHO, była ona odpowiedzialna w 2012 roku za śmierć 7,4 mln pacjentów na świecie. W zestawieniu dziesięciu najczęstszych przyczyn zgonów pacjentów zajęła pierwsze miejsce. Statystyka ta podobnie utrzymuje się przez ostatnią dekadę.[2] Również w Polsce od lat zdecydowanie największym zagrożeniem są choroby układu krążenia. W 2010 roku były odpowiedzialne za 46 proc. zgonów (40,8 proc. zgonów mężczyzn i 51,8 proc. zgonów kobiet). Główną rolę wśród nich odgrywa ChNS: w 2010 roku wystąpiło 45,8 tys. zgonów, w tym 17,8 tys. zawałów, a więc odpowiednio 26 proc. i 10 proc. zgonów z powodu ogółu przyczyn krążeniowych. Obserwuje się powolne, stopniowe zmniejszanie umieralności z powodu choroby niedokrwiennej serca, w tym zawału mięśnia sercowego, na rzecz zwiększenia śmiertelności z powodu niewydolności serca, związanej z wydłużaniem życia ludności.[3]

Serce jako mięsień potrzebuje do właściwego funkcjonowania tlenu i substancji energetycznych. Na zaspokojenie ich zapotrzebowania ma wpływ częstość akcji serca, kurczliwość mięśnia sercowego oraz napięcie ściany lewej komory. Praca serca jest regu...

Współistnienie zaburzeń nastroju i choroby niedokrwiennej serca potwierdzone jest licznymi badaniami. Serce uważane jest nie tylko za organ życia, ale też za centrum indywidualności i osobowości człowieka. W języku potocznym jest wiele zwrotów tra...

Pełna wersja artykułu omawia następujące zagadnienia:

Choroba wieńcowa – soma i psyche

Choroba niedokrwienna serca (ChNS) jest jedną z najczęstszych chorób cywilizacyjnych. Jest to zespół objawów chorobowych powstałych w wyniku niewystarczającego zaopatrzenia mięśnia [...]

Choroba niedokrwienna serca a osobowość

Już na początku XX wieku zwrócono uwagę na związek między typem osobowości a zwiększonym ryzykiem wystąpienia choroby niedokrwiennej serca. Kanadyjski lekarz [...]

Depresja a choroba serca

Depresja jest częstym zaburzeniem psychicznym charakteryzującym się:

Lęk

Nieco więcej uwagi warto poświęcić zagadnieniu zaburzeń lękowych. Badań na ich temat jest mniej w porównaniu z liczbą badań dotyczących depresji. [...]

Podsumowanie

Układ krążenia jest wrażliwy na bodźce psychiczne, a jego czynność wpływa na stan emocjonalny i funkcję ośrodkowego układu nerwowego.
Do góry