Soma a psyche
Psychologiczne i psychiatryczne aspekty stosowania mechanicznego wspomagania krążenia
Dr n. med. Izabela Jaworska1
Dr hab. med. Robert Pudlo2
Dr hab. med. Jerzy Pacholewicz1
Lek. med. Daniel Steter1
Dr n. med. Magdalena Piegza2
Prof. dr hab. med. Marian Zembala2
Z jednej strony pacjent czuje się jak cudownie uratowany, jest wdzięczny lekarzom. Z drugiej strony ma świadomość, że żyje dzięki urządzeniu technicznemu, które może zawieść, i że możliwe są powikłania. Ta huśtawka nastrojów ma wpływ i na niego, i na jego rodzinę.
Mechaniczne wspomaganie serca (ventricular assist device – VAD) jest uznaną formą leczenia ciężkiej niewydolności serca. Do leczenia tą metodą kwalifikowani są chorzy, u których objawy niewydolności utrzymują się mimo stosowania optymalnej farmakoterapii, czasem połączonej z balonem do kontrapulsacji wewnątrzaortalnej.
Możliwe są trzy metody postępowania medycznego:
1. W grupie pacjentów, u których doszło do nieodwracalnego uszkodzenia mięśnia sercowego, jak w przypadku różnych postaci kardiomiopatii, i wtedy jest ono pomostem do transplantacji serca (bridge to transplantation).
2. Jako pomost do regeneracji mięśnia sercowego (bridge to regeneration), kiedy do pogorszenia sprawności funkcji serca doszło nagle, na skutek zapalenia miokardium lub toksycznego działania leków, używek bądź innych substancji. Czasowe odbarczenie serca pozwala wówczas uruchomić procesy naprawcze oraz pozostałą rezerwę mięśnia sercowego, dzięki czemu możliwa jest resorpcja obumarłych kardiomiocytów oraz poprawa funkcji skurczowej w przetrwałych komórkach. Możliwość regeneracji serca występuje nie częściej niż u 5-15 proc. chorych. Leczenie to może być z powodzeniem stosowane zarówno u dorosłych, jak i u dzieci.
3. Zastosowanie mechanicznego wspomagania krążenia jako terapii docelowej, w sytuacji, kiedy istnieją przeciwwskazania do przeszczepienia serca.[1-4]
SERCE NA DŁONI ALBO SERCE W PLECAKU, CZYLI SYTUACJA
PACJENTA W ZALEŻNOŚCI OD RODZAJU ZASTOSOWANEGO URZĄDZENIA
Systemy VAD można podzielić ze względu na przewidywany czas prowadzenia wspomagania na krótko-, średnio- i długoterminowe lub ze względu na rodzaj urządzeń do wspomagania na pompy pulsacyjne oraz o przepływie ciągłym. Ten ostatni podział implikuje istotne różnice w sytuacji chorego.
Pacjenci, u których stosowany jest pierwszy typ pomp, np. POLVAD MEV (ryc. 1), muszą na stałe przebywać w szpitalu, co oznacza wielomiesięczną hospitalizację i odseparowanie od naturalnego otoczenia. Na system ten składają się: jedna lub dwie sztu...
W przypadku pomp o przepływie ciągłym, między innymi HeartWare i HeartMate II (ryc. 2, 2a, 2b),
pompa jest na tyle mała, że w całości implantuje się ją do klatki piersiowej, a wyprowadzone na zewnątrz ciała chorego urządzenie sterujące mieści się w niewielkiej torbie, którą pacjent nosi przewieszoną przez ramię. Chory nie nosi wprawdzie serc...
