Psychiatria dziecięca
Schizofrenia o bardzo wczesnym początku – opis przypadku
Dr n. med. Małgorzata Dąbkowska1
Opracowała Monika Stelmach
Schizofrenia jest chorobą przewlekłą o bardzo zróżnicowanym obrazie, która dotyka głównie młodych dorosłych. Może jednak rozpoczynać się w okresie dojrzewania, a nawet u dzieci. Ze schizofrenią o wczesnym początku mamy do czynienia, gdy objawy pojawiają się przed 18. r.ż., a w przypadku schizofrenii o bardzo wczesnym początku symptomy występują przed 13. r.ż., czyli przed pokwitaniem.
Schizofrenia o początku w okresie dzieciństwa (childhood-onset schizophrenia – COS) jest rzadką i ciężką formą choroby, która w sensie klinicznym i neurobiologicznym jest tą samą chorobą, co w wieku dorosłym. Ma z reguły przewlekły przebieg, bez okresów bezobjawowych.
Trudne rozpoznanie
Schizofrenia występuje u ok. 1 proc. populacji. Stwierdzono, że u 12-35 proc. chorych pierwsze objawy pojawiają się przed 20. r.ż., u 4 proc. – przed 15., a u 1 proc. – przed 10. r.ż. Diagnoza u małych dzieci jest szczególnie trudna i stawiana dość rzadko, co nie pozostaje bez konsekwencji. Wyniki badań pokazują, że w przypadku pacjentów o bardzo wczesnym początku schizofrenii późne rozpoznanie i długi czas nieleczenia znacząco pogarsza funkcjonowanie dziecka oraz rokowanie w przyszłości. Pierwsze symptomy są niespecyficzne, pojawiają się stopniowo, powoli narastają.
Oto niektóre z nich:
- dziecko zaczyna się izolować i unikać sytuacji społecznych,
- słabną relacje emocjonalne z bliskimi,
- następuje pogorszenie wyników w nauce,
- obniża się nastrój.
Rozpoznanie objawów u młodszych dzieci jest utrudnione przez naturalne skłonności do fantazjowania. Zarówno najbliższe otoczenie, jak i specjaliści objawy wskazujące na schizofrenię mylnie odczytują jako uciekanie w świat marzeń i wyobraźni, co jest naturalnym etapem rozwoju dziecka.
