BLACK CYBER WEEK! Publikacje i multimedia nawet do 80% taniej i darmowa dostawa od 350 zł! Sprawdź >
Psychiatria sportowa
Ryzyko nadużywania substancji psychoaktywnych w sporcie
Dr n. med. Piotr Wierzbiński
Nadużywanie środków psychoaktywnych to obecnie narastający problem społeczny i psychiatryczny. Ich stosowanie w sporcie to temat zwykle nieporuszany na szerszym forum, a czasem zwyczajnie pomijany. Osoby zaangażowane w sport są w grupie zwiększonego ryzyka stosowania środków psychoaktywnych. Niesie to za sobą poważne konsekwencje, które mogą być powodem przerwania kariery zawodniczej, przedwczesnego jej zakończenia czy większego narażenia na kontuzję i inne powikłania zdrowotne. Problem stosowania środków psychoaktywnych staje się poważniejszy, jeśli nakłada się na współistniejące zaburzenia psychiczne w postaci np. depresji, zaburzeń lękowych czy psychotycznych. To powoduje konieczność zmiany podejścia terapeutycznego, zwykle wymaga farmakoterapii, a rokowania co do całkowitego wyleczenia zaburzeń są trudne do przewidzenia.
Ocena zjawiska nadużywania substancji psychoaktywnych w sporcie jest trudna, niemniej istnieją doniesienia pokazujące skalę ich stosowania. Badania epidemiologiczne przeprowadzone przez National Collegiate Athletic Association (NCAA), czyli stowarzyszenie, które zrzesza ponad 1200 instytucji i zajmuje się organizacją i regulacją zawodów sportowych wyższych uczelni w USA, pokazały, że porównując rok 2005 i 2009, zaszły istotne zmiany w stosowaniu środków psychoaktywnych wśród studentów uprawiających sport. Przebadano grupę ponad 20 tys. takich osób w 1076 instytucjach należących do NCAA w 2009 roku i stwierdzono, że 0,6 proc. studentów stosowało steroidy anaboliczne, 0,9 proc. efedrynę, 3,7 proc. amfetaminę. Steroidy anaboliczne w 2005 roku przyjmowało 0,7 proc. studentów mniej niż w 2009 roku, natomiast co do amfetaminy, to stwierdzono spadek jej stosowania o 0,5 proc. w porównaniu z badaniem z 2005 roku. Kontakt z kanabinoidami miało 22,6 proc. studentów sportowców i w tym przypadku zanotowano wzrost o 1,4 proc. w porównaniu z badaniem w 2005 roku. Dane statystyczne potwierdzają również zwiększenie spożycia alkoholu o 5,6 proc. na przestrzeni lat 2005-2009 wśród studentów sportowców zrzeszonych w NCAA. 83,1 proc. z nich deklarowało picie alkoholu w ciągu ostatniego roku i aż 38,8 proc. podało, że wypija ponad sześć drinków jednorazowo, co świadczy o nadmiernym piciu epizodycznym, które w literaturze anglosaskiej określa się jako binge drinking. 49 proc. respondentów zadeklarowało, że jest to ich główny wzorzec picia alkoholu. W przypadku kanabinoli ponad połowa studentów deklarowała używanie tetrahydrokanabinolu (THC) mniej niż raz na miesiąc, i to w miesiącach poza sezonem sportowym.[1]