BLACK CYBER WEEK! Publikacje i multimedia nawet do 80% taniej i darmowa dostawa od 350 zł! Sprawdź >
Medycyna snu
Polisomnografia w diagnostyce i leczeniu populacji pediatrycznej
Lek. Magda Kaczor
Od czasu stworzenia pierwszego systemu kodowania snu minęło 50 lat. Pomimo to zastosowanie polisomnografii (PSG) u dzieci i młodzieży było do niedawna mocno ograniczone. Rozwój wiedzy dotyczącej snu populacji pediatrycznej oraz zwiększenie rozumienia problemów z nim związanych w tej grupie sprawiło, że obecny system kodowania stworzony przez Amerykańską Akademię Medycyny Snu (American Academy of Sleep Medicine) w 2007 roku uwzględnia różnice w ocenie snu zależne od wieku. Chociaż jego ustandaryzowana ocena do 18. r.ż. jest możliwa od 10 lat, polisomnografia pozostaje badaniem trudno dostępnym i rzadko wykonywanym. Obecnie w dużych miastach w Polsce powstają ośrodki specjalizujące się w ocenie snu najmłodszych. W niniejszym artykule chcę przybliżyć wskazania do przeprowadzenia badania, problemy związane z jego wykonaniem oraz perspektywy rozwoju.
Historia badania snu sięga lat 20. poprzedniego stulecia. Mimo że sen jako zjawisko fascynował ludzi od zawsze, zrozumienie, że nie jest to po prostu stan braku czuwania, było możliwe dopiero w momencie stworzenia elektroencefalogramu (EEG). Pierwsze opisy elektroencefalograficzne stadiów snu zostały opublikowane przez piątkę amerykańskich naukowców – Alfreda Lee Loomisa, Edmonda Newtona Harveya, Garreta Hobarta III, Pauline Allen Davis, Hallowella Davisa – w drugiej połowie lat 30. W kolejnych latach wprowadzano dodatkowe parametry do badania, tj. ocenę ruchu ciała oraz gałek ocznych w trakcie snu, co pozwoliło na rozpoznanie fazy snu REM. Co ciekawe, do połowy lat 50. badania prowadzono na ochotnikach płci męskiej, a propozycje zbadania kobiety spotykały się ze sprzeciwem. William C. Dement, chcąc przekonać zwierzchnika, by pozwolił mu ocenić sen płci przeciwnej, musiał się ożenić. Dopiero wtedy mógł zbadać sen własnej żony!
W 1967 roku powstał pierwszy system kodowania snu określany od nazwisk głównych twórców R&K (Allan Rechtschaffen, Anthony Kales). Zapis był mocno ograniczony: jeden kanał EEG (C3 lub C4), elektromiogram (EMG) – podbródek, dwie elektrody elektrookulogramu (EOG), po jednej z każdego oka. Z wielu względów system okazał się niewystarczający, przeznaczony do badania prawidłowego snu u osób dorosłych. W przypadku odchyleń był trudny w interpretacji. Mimo to obowiązywał aż do 2007 roku, kiedy Amerykańska Akademia Medycyny Snu opublikowała pierwszą wersję podręcznika do klasyfikacji snu uwzględniającego wzbudzenia w czasie snu, zaburzenia oddychania, jak również różnice zależne od wieku.[1] Podręcznik jest aktualizowany corocznie, od kwietnia 2017 roku dostępna jest wersja 2.4. Od niedawna uwzględnia się różnice pomiędzy snem niemowląt, dzieci oraz adolescentów, co pozwala na bardziej precyzyjne określanie problemów ze snem.