Prawidłowe rozpoznanie
Czy zaburzenia eksternalizacyjne dorosłych są kontynuacją zaburzenia hiperkinetycznego w dzieciństwie?
Dr n. med. Halina Kądziela-Olech
Wiele osób, u których występują objawy psychopatologiczne w dzieciństwie, manifestuje je również w życiu dorosłym. Poznanie związku między objawami pojawiającymi się u dzieci i występującymi w życiu dorosłym ma istotne znaczenie teoretyczne i praktyczne, gdyż wskazuje na potencjalne źródła psychopatologii u osób dorosłych. Najczęściej diagnozowanym zaburzeniem psychiatrii dziecięcej pozostaje zespół nadpobudliwości psychoruchowej (ADHD/HKD). Mimo leczenia duży odsetek pacjentów nadal przejawia zaburzenia funkcjonowania psychospołecznego w wieku dorosłym. Pozostaje zagadnieniem otwartym, czy są to następstwa, czy inny obraz kliniczny tego samego zaburzenia.
PROBLEMY EKSTERNALIZACYJNE
Zaburzenia eksternalizacyjne dotyczą szerokiego zakresu objawów o charakterze impulsywności, agresji, używania substancji psychoaktywnych, zachowań ryzykownych, destrukcyjnych, antyspołecznych, często przestępczych, prowadzących do konfliktów z prawem.[1,2] Czy dorosły pacjent z zaburzeniem eksternalizacyjnym z powodu istniejącej psychopatologii poszukuje pomocy u psychiatry? Pytanie raczej retoryczne, ponieważ najczęściej staje się pacjentem w sytuacjach nagłych – po zatruciu alkoholem, substancjami psychoaktywnymi, dopalaczami lub w przewlekłym stanie uzależnienia. Wymaga pomocy psychiatry, ale czy nawet wówczas lekarz próbuje poznać historię jego życia?
Wydaje się, że wiedza z obszaru psychiatrii dziecięcej, prowadzone badania w tej dziedzinie oraz obserwacje kliniczne pacjentów w okresie rozwojowym mogą pomóc w zrozumieniu rozwoju psychopatologii w ontogenezie, w lepszym pojmowaniu problemów eksternalizacyjnych pacjenta dorosłego.
Ponieważ stany zaburzeń psychicznych nie stanowią dobrze odgraniczonych, jasno odróżniających się jednostek chorobowych, systematyzacja objawów osiowych, które utrudniają funkcjonowanie psychospołeczne, pozwala w obecnym stanie wiedzy na korzystanie z modeli nozologicznych ujętych w klasyfikacjach, które najczęściej obejmują grupy lub zespoły objawów. Zaburzenia psychiczne, mimo że wykazują pewien stopień podobieństwa, mogą się różnić między sobą z punktu widzenia etiopatogenezy oraz indywidualnych czynników rozwojowych, dlatego szukanie określonych fenotypów wydaje się ważne w rozumieniu powstawania objawów i opracowywaniu specyficznych programów terapeutycznych.
MIEJSCE ZABURZENIA HIPERKINETYCZNEGO W ZABURZENIACH EKSTERNALIZACYJNYCH
Ustrukturyzowany wywiad oraz ustalone kryteria diagnostyczne Amerykańskiego Towarzystwa Psychiatrycznego (AAP) zawarte w Diagnostic and Statistical Manual of Mental Disorders (DSM-IV, DSM-5) i Międzynarodowej Statystycznej Klasyfikacji Chorób i Pr...
