BLACK CYBER WEEK! Publikacje i multimedia nawet do 80% taniej i darmowa dostawa od 350 zł! Sprawdź >
Seksuologia
Pornofilia – uzależnienie od pornografii
Prof. dr hab. med. Zbigniew Lew-Starowicz1
Opracował Ryszard Sterczyński
Pornografia ewoluuje. Zmienia się tak jak obyczajowość społeczeństw. Przez stulecia spełniała funkcję afrodyzjaków, do XIX wieku nad obrazami, głównie rysunkami, znacznie przeważało obsceniczne pisanie. Nie było wtedy syldenafilu, a taka forma działała na partnerów niczym lek. Eksponowanie seksualności, w tym narządów płciowych i różnych form kontaktów intymnych, przez wieki doprowadzało odbiorców do podniecenia seksualnego. Treści erotyczne płynące z rysunków i książek spełniają różnorakie funkcje edukacyjne – pozwalają lepiej poznać siebie i swoje potrzeby, mogą też zwiększać doznania erotyczne, lecz także okazują się pomocne w terapii uzależnień.
Wśród seksuologów definiowanie pornografii ma różnorodne zabarwienie. Najczęściej wymieniane są cztery kryteria jej oceny:
- Kryterium subiektywistyczne stwierdza, że o pornograficzności decyduje intencja twórcy.
- Szkoła obiektywistyczna jest zdania, że o pornograficzności decyduje treść.
- Szkoła efektywistyczna uważa, że pornograficzne jest to, co podnieca.
- Szkoła feministyczna zakłada, że treści pornograficzne to te, które dehumanizują kobiety oraz relacje między płciami.
Najbliższe jest mi stanowisko Szwedzkiego Towarzystwa Edukacji Seksualnej. Już 20 lat temu uznało ono, że: „Pornograficzne są dzieła, które zawierają jawnie seksualne treści, przedstawiające przemoc wobec kobiet lub degradujące kobiety i dehumanizujące relacje między płciami”.
Miękka i twarda
Do treści o charakterze pornograficznym na pewno nie zalicza się erotografii (sztuka erotyczna), choć już erotopornografia, gdzie nagości towarzyszy eksponowanie anatomii seksualnej, jest na jej pograniczu.
Do pornografii miękkiej zalicza się: ekspozycję genitalną, praktyki masturbacyjne, stosunki w różnych pozycjach, typowe dla danej obyczajowości zachowania seksualne. Natomiast w pornografii twardej mieszczą się wyłącznie sceny przemocy, pedofilii oraz zoofilii (Lew-Starowicz 2001). Pornografia twarda jest zresztą w Polsce karalna.
Na świecie, ale też i w Polsce, pornograficzne treści przybierają różne formy: reklam, teledysków zespołów muzycznych, sekstelefonu, kreskówek zawierających treści pornograficzne, jak np. popularny w Japonii i USA serial „Hultai”.
Współcześnie pornografia najlepiej rozwija się w internecie, gdzie łatwo można znaleźć strony przedstawiające podzielone tematycznie galerie zdjęć pornograficznych i strony z krótkimi filmami. Są też możliwości prowadzenia telekonferencji z przekazami wideo, tzw. live sex. Bardzo rozwinęły się także sklepy internetowe – sex shopy (Bednarek 2006).