Zespół nadpobudliwości psychoruchowej z deficytem uwagi, czyli według DSM-5[1] zaburzenie z deficytem uwagi i nadaktywnością (attention deficit/hyperactivity disorder – ADHD), jest zaburzeniem neurorozwojowym o początku w dzieciństwie, charakteryzującym się rozwojowo nieprawidłowymi i utrudniającymi funkcjonowanie społeczne, szkolne i zawodowe objawami nadruchliwości, nadmiernej impulsywności i zaburzeń koncentracji uwagi. Jego rozpowszechnienie w populacji ogólnej dzieci i młodzieży jest szacowane na 3,4 proc.[2] U ponad 50 proc. osób z ADHD stwierdza się występowanie przynajmniej jednego dodatkowego zaburzenia psychicznego, najczęściej opozycyjno-buntowniczych zaburzeń zachowania, a u ok. 25 proc. przynajmniej dwóch zaburzeń współtowarzyszących.[3] Zaburzenia zachowania są negatywnym czynnikiem prognostycznym w przebiegu ADHD i wraz z nadużywaniem substancji psychoaktywnych są związane z większym ryzykiem popadnięcia w konflikt z prawem.[4] Niepodjęcie adekwatnych oddziaływań terapeutycznych prowadzi do narastania ich objawów oraz dołączania się kolejnych powikłań.

Metodą o bezsprzecznie potwierdzonej skuteczności w kontrolowaniu objawów zespołu nadpobudliwości psychoruchowej jest farmakoterapia, która stanowi jeden z elementów multimodalnego modelu leczenia.[5] Efekt działania leków ogranicza się w głównej mierze do redukcji objawów osiowych ADHD, nie rozwiązując tym samym wszystkich problemów dziecka i jego rodziny, np. niskiej samooceny, zaburzonych relacji społecznych i wewnątrzrodzinnych, zaległości w procesie nauczania. Inne ograniczenia farmakoterapii, takie jak brak adekwatnej odpowiedzi na leczenie, działania niepożądane, brak rejestracji preparatu do stosowania w danej grupie wiekowej, obawy rodziców, a czasami wręcz odmowa stosowania leczenia farmakologicznego,[6] uzasadniają wdrażanie i rozwijanie innych metod postępowania, w tym metod psychoterapeutycznych i interwencji psychospołecznych. Ich celem jest poprawa codziennego funkcjonowania pacjenta, ale osiągnięta nie tylko poprzez redukcję samych objawów, lecz także poprzez takie wsparcie rodziców i nauczycieli, by mogli rozwinąć optymalną liczbę strategii radzenia sobie z niepożądanymi zachowaniami dziecka, tym samym redukując prawdopodobieństwo pojawienia się poważnych powikłań.[7,8] Realizacji tych zadań służą m.in. metody behawioralne, w tym treningi rodzicielskie, treningi umiejętności społecznych oraz treningi samokontroli i samoinstruowania oparte na założeniach terapii behawioralno-poznawczej. Wykorzystywane oddziaływania psychospołeczne można podzielić na kilka kategorii: