Prawidłowe rozpoznanie

Ryzyko żylnej choroby zakrzepowo-zatorowej u unieruchomionych chorych na schizofrenię leczonych neuroleptykami

Lek. Anna Dorota Grzesińska

Dr hab. med. Ewa Alicja Ogłodek

Katedra Psychiatrii

Collegium Medicum w Bydgoszczy

Adres do korespondencji: Lek. Anna Dorota Grzesińska, Dr hab. med. Ewa Alicja Ogłodek, Katedra Psychiatrii, Collegium Medicum w Bydgoszczy, ul. M. Curie-Skłodowskiej 9, 85-096 Bydgoszcz, tel. 669 300 460

Unieruchomienie pacjenta leczonego neuroleptykami jest czynnikiem potencjalnie predysponującym do zdarzeń zakrzepowo-zatorowych. Oprócz wpływu neuroleptyków i procesu unieruchomienia należy także pamiętać o możliwych współistniejących innych czynnikach zakrzepicy, takich jak: nieprawidłowe odżywianie, otyłość, wiek, współistnienie innych chorób somatycznych, a także nikotynizm. Kluczowe znaczenie w profilaktyce zakrzepicy odgrywa ocena ryzyka jej wystąpienia i wdrożenie odpowiedniej profilaktyki.

Schizofrenia stwarza predyspozycje do rozwoju licznych chorób somatycznych, głównie układu sercowo-naczyniowego. Są one często związane z zaburzeniami metabolicznymi, takimi jak: cukrzyca, której ryzyko u chorych na schizofrenię wzrasta dwukrotnie, hipercholesterolemia, nadwaga lub otyłość. Zespół metaboliczny, którego częstość wśród pacjentów leczonych neuroleptykami atypowymi oszacowano na 24,3 proc., przyczynia się do rozwoju powikłań sercowo-naczyniowych.

Oprócz wpływu leków należy także pamiętać o konsekwencjach samej choroby, takich jak:

  • spadek aktywności ruchowej (w związku z hospitalizacjami psychiatrycznymi lub mniejszą aktywnością chorych na rencie chorobowej),
  • nieprawidłowe odżywianie,
  • unieruchomienie,
  • nikotynizm.


Rozpowszechnienie nikotynizmu wśród chorych na schizofrenię jest wyższe niż w populacji ogólnej i wynosi ok. 60 proc. Szacuje się, że ok. 35 proc. chorych pali regularnie ponad 20 papierosów dziennie.[1]

Ponadto chorowanie na schizofrenię wiąże się z subiektywnym poczuciem przeżywanego stresu przez pacjentów narażonych na przeżycia urojeniowe czy też poczuciem stygmatyzacji związanej z chorobą. Nakładanie się tych czynników przekłada się na zwiększenie ryzyka zgonu pacjentów chorujących na schizofrenię, które wynosi 40-50 proc. Średni wiek życia chorych na schizofrenię jest skrócony w stosunku do populacji ogólnej o 15-20 lat. Przewlekłe zaburzenia somatyczne współistniejące ze schizofrenią, a wynikające zarówno ze specyfiki samej choroby, jak i z konsekwencji stosowanego leczenia neuroleptycznego stanowią stały komponent stanu zdrowia i stwarzają realne zagrożenie pogorszenia stanu somatycznego, a nawet zgonu pacjentów leczonych psychiatrycznie.[2]

Żylna choroba zakrzepowo-zatorowa

Żylna choroba zakrzepowo-zatorowa (ŻChZZ) jest jednostką chorobową manifestującą się klinicznie pod postacią zakrzepicy żył głębokich (ZŻG) oraz zatorowości płucnej (ZP). Występuje z roczną częstością 1/1000 i wzrasta po 45. r.ż. oraz jest nieco w...

Pełna wersja artykułu omawia następujące zagadnienia:

Unieruchomienie a ŻChZZ

Unieruchomienie jest czynnikiem ryzyka zdarzeń zakrzepowo-zatorowych. Predysponuje ono do zwolnionego przepływu krwi, co jest jedną z trzech przyczyn zakrzepicy wymienianych w [...]

Profilaktyka

Nakładanie się czynników ryzyka choroby zakrzepowo-zatorowej wskazuje, że nie tylko unieruchomienie stanowi tu istotną przyczynę zgonów. Jest ono tylko kolejnym elementem [...]

Podsumowanie

Powyższe dane wskazują, że wnikliwa obserwacja pacjenta unieruchomionego pod kątem objawów niewydolności żylnej (wzrost ciepłoty kończyn, ich zaczerwienienie lub obrzęk), monitorowanie [...]

Do góry