Aktualne standardy
Współczesny chory na schizofrenię, współczesne możliwości terapii
Lek. Karolina Wilczyńska1
Wiktor Orlof2
Emil Rozenek2
Dr hab. med. Napoleon Waszkiewicz1
Liczba pacjentów ze zdiagnozowaną schizofrenią systematycznie wzrasta. W latach 2010-2014 w Polsce odnotowano wzrost częstości rozpoznawania schizofrenii o 3,44 proc.,[16] zaś liczba hospitalizacji W latach 2010-2014 w Polsce odnotowano wzrost częstości rozpoznawania schizofrenii o 3,44 proc.,[16] zaś liczba hospitalizacji zredukowała się o blisko 10 proc. dzięki programom ukierunkowanym na deinstytucjonalizację opieki nad chorymi. Równocześnie pozostajemy państwem o najmniejszym wskaźniku liczby lekarzy psychiatrów oraz pielęgniarek psychiatrycznych na 100 tys. mieszkańców w Europie, co nierzadko utrudnia zapewnienie pacjentom właściwej opieki.
Schizofrenia jest jedną z najbardziej upośledzających i ekonomicznie katastrofalnych chorób psychicznych. 20-50 proc. chorych w wyniku leczenia uzyskuje względną samodzielność życiową, choć zazwyczaj wymaga wsparcia ze strony rodziny oraz instytucji pomocy socjalnej.
Schizofrenia jest ciężką i stygmatyzującą chorobą zaburzającą funkcjonowanie społeczne i zawodowe. Obniżone poczucie własnej wartości, anhedonia, alienacja oraz izolacja społeczna powodują wycofanie z kontaktów społecznych. Często towarzyszą jej inne zaburzenia, zwłaszcza uzależnienie od substancji psychoaktywnych lub ich nadużywanie.
Szczególnie trudnym wyzwaniem terapeutycznym jest obecnie leczenie objawów ubytkowych choroby, niemniej atypowe leki przeciwpsychotyczne, przede wszystkim niedawno wprowadzona do lecznictwa karyprazyna, dają nadzieję na zmniejszenie nasilenia objawów negatywnych. Oddziaływania psychoterapeutyczne, terapia elektrowstrząsami oraz odpowiednia suplementacja diety mogą stanowić uzupełnienie podstawowych schematów terapeutycznych.
Pomimo znaczącego rozwoju wiedzy na temat choroby nie ustalono dotychczas jednoznacznie jej etiologii, patogenezy ani nie opracowano skutecznych metod leczenia przyczynowego oraz zapobiegania jej. Częstość występowania szacuje się na mniej więcej 1 proc. populacji, co plasuje schizofrenię w czołówce chorób wymagających leczenia i hospitalizacji na oddziałach psychiatrycznych.[1]
Współczesny pacjent chory na schizofrenię
Schizofrenia przebiega w sposób przewlekły i nawrotowy, co przyczynia się do niepełnosprawności osób z tym zaburzeniem. Choroba jest stwierdzana po raz pierwszy zwykle u nastolatków i młodych dorosłych, a rozpoznanie często jest poprzedzone nawet kilkuletnim okresem występowania objawów prodromalnych, upośledzających funkcjonowanie poznawcze i społeczne.[1]
Narażenie na stresujące czynniki psychospołeczne oraz trudności w nawiązywaniu relacji przyczyniają się do obniżenia samooceny i poziomu satysfakcji z życia. U chorych występuje również dezorganizacja funkcji psychicznych (motywacyjnych, poznawczy...