Preferencje seksualne są pojęciem nie zawsze jednoznacznie rozumianym i interpretowanym. Wywołuje ono wiele kontrowersji, którym często towarzyszy medialny szum¹.

Zaburzenia preferencji seksualnych – parafilie – są terminem medycznym, sklasyfikowanym w określony sposób w ICD-10 i DSM-5. Wciąż brakuje jednak teorii jednoznacznie wyjaśniających ich powstawanie oraz badań precyzyjnie określających częstość występowania. Dotyczy to również leczenia zachowań parafilnych, a szczególnie parafilii niemających znamion przestępstwa (w tym wypadku już sama definicja sprawia badaczom trudności).

Znajomość problematyki związanej z parafiliami jest potrzebna psychiatrom i psychologom, ponieważ mogą się z nimi zetknąć w codziennej praktyce, diagnozując pacjentów w gabinetach lub pełniąc obowiązki biegłych sądowych. W artykule przedstawiono podstawowe zagadnienia z tego zakresu, ujęte z perspektywy medycznej; w związku z tym starano się unikać stosowania nazw zastępczych takich jak dewiacja czy perwersja.

Pojęcia niezbędne do zrozumienia problematyki parafilii

Preferencje seksualne są pojęciem często błędnie rozumianym. Nierzadko myli się je lub rozważa łącznie z orientacją lub tożsamością seksualną. Są to jednak terminy o odmiennym znaczeniu i nie można ich utożsamiać.

Preferencja seksualna określa, jaki rodzaj bodźców jest najbardziej stały i w miarę atrakcyjny (w szerokim zakresie), aby wywołać pożądanie oraz podniecenie seksualne i je realizować.

Klasyczny podział faz cyklu seksualnego na pożądanie, podniecenie, orgazm i odprężenie dotyczy realizacji preferencji.

Pożądanie jest to zainteresowanie seksem, reagowanie na seksualność, chęć i gotowość do podejmowania takiej aktywności.

Podniecenie to fizjologiczna reakcja organizmu na możliwość podjęcia aktywności seksualnej. U mężczyzn objawia się erekcją członka, a u kobiet nawilżeniem pochwy (lubrykacja).

Orgazm to kolejna faza, charakteryzująca się uczuciem spełnienia (często rozkoszy lub bardzo dużej przyjemności). U mężczyzn faza ta jest wiązana z wytryskiem nasienia, trzeba jednak podkreślić, że ejakulacja nie jest jednoznaczna z fazą orgazmu. Odczuwany przez kobiety orgazm to szerokie i niejednoznaczne pojęcie.

Odprężenie oznacza fizjologiczny i psychiczny powrót do normalnego funkcjonowania (zanik wzwodu, zmniejszenie nawilżenia pochwy itp.)².