Miniprzypadek kliniczny – najstarszy polski opis hikikomori

W 2001 r. zgłosiła się do mnie matka pacjenta, prosząc o wizytę domową. Jej syn od ponad 2 lat nie wychodził z domu. Chłopiec był jedynakiem, rozwijał się prawidłowo, nie stwarzał nigdy problemów wychowawczych. Uczył się dobrze, zawsze był ambitny, miał dużo zainteresowań, ale przed końcem I klasy liceum ogólnokształcącego przestał uczęszczać do szkoły.

Po kilku miesiącach rodzice skłonili go do wizyty u psychiatry. Przyjmował lek przeciwdepresyjny, który mu nie pomagał, i po paru miesiącach go odstawił. Zaczął znowu uczęszczać do szkoły, ale po 2-3 miesiącach coraz częściej opuszczał lekcje, aż w końcu przestał wychodzić z domu. Nic go nie obchodził świat poza jego pokojem. Całymi dniami spał lub grał w gry komputerowe, często wiele miesięcy w jedną. W badaniu nie miał żadnych deficytów intelektualnych, objawów zaburzeń myślenia i nastroju. Interesowały go jedynie gry. Zdawał sobie sprawę, że uchyla się od obowiązku szkolnego, wiedział, że jego matka cierpi z tego powodu, ale nie miało to wpływu na jego życie. Praktycznie nie wychodził z pokoju, posiłki przynosiła mu matka, stawiała je na stole, po kilku godzinach zabierała puste naczynia. Nigdy nie sprzątał, nie oglądał telewizji, nie rozmawiał spontanicznie ze swoimi rodzicami. Matka chłopca próbowała go usprawiedliwiać. Ojciec przebywał ciągle poza domem, pracując. Kiedy skończyliśmy rozmowę, chłopiec z powrotem siadł przed komputerem.

Charakterystyka zjawiska

Hikikomori, czyli syndrom skrajnego wycofania społecznego, to zjawisko psychosocjologiczne, które wywodzi się ze współczesnej kultury japońskiej, ale już dawno opuściło granice Japonii. W 2001 r. po raz pierwszy w Polsce zetknąłem się z przypadkiem młodego mężczyzny¹, który spełniał kryteria skrajnego wycofania z życia społecznego opisane przez Tamakiego Saito w 1998 r.²

Hikikomori w japońskim źródłosłowie oznacza oddzielenie się, istotę odosobnioną. Jako syndrom kliniczny choroba hikikomori to kompleks objawów opisywany jako długie (co najmniej 6-miesięczne), a zwykle kilkuletnie odizolowanie od społeczeństwa, za...

Choroba hikikomori już na początku lat dwutysięcznych była opisywana częściej wśród mężczyzn niż kobiet. Oceniano wówczas, że hikikomori w Japonii dotyczyło 0,5-1,2 mln ludzi w wieku 14-20 lat1. Według Saito 1 na 10 młodych ludzi w Japonii cierpia...