Zaburzenia snu

Poznawczo-behawioralna terapia bezsenności. Proste interwencje zmieniające jakość życia

mgr Joanna Salbert
prof. dr hab. n. med. Adam Wichniak

Ośrodek Medycyny Snu, Instytut Psychiatrii i Neurologii, Warszawa

Adres do korespondencji:

mgr Joanna Salbert

Ośrodek Medycyny Snu

Instytut Psychiatrii i Neurologii

ul. Sobieskiego 9

02-957 Warszawa

e-mail: jsalbert@ipin.edu.pl

  •  CBT-I jako leczenie pierwszego wyboru bezsenności
  • Przebieg terapii, podstawowe interwencje i przykład kliniczny z własnej praktyki
  • Rozwój terapii bezsenności – model TranS-C jako szansa na skuteczne leczenie pacjentów z tym problemem

Sen

Dla jednych przyjemność, dla innych strata czasu, dla wielu przedmiot marzeń. Sen definiuje się jako stan świadomości charakteryzujący się brakiem aktywności ruchowej i świadomego kontaktu z otoczeniem, postawą spoczynku, pełną odwracalnością oraz cyklicznie zmieniającą się aktywnością ośrodkowego układu nerwowego. Ta definicja nie oddaje jednak całego bogactwa, które niesie on dla ludzkiego organizmu. Dobra jakość snu usprawnia regulację emocji, poprawia nastrój, zmniejsza podatność na choroby psychiczne. Usprawnia także funkcje poznawcze, zwiększa kreatywność myślenia, sprawność funkcji pamięci, uczenie się i koncentrację uwagi. Sen wzmacnia też układ odpornościowy, ułatwia zachowanie prawidłowej masy ciała, pozwala na utrzymanie wysokiej aktywności w ciągu dnia. Zdrowy sen wiąże się z mniejszym ryzykiem zachorowania na depresję, chorobę Alzheimera, cukrzycę, a nawet zwykłe przeziębienie1. W świetle tych informacji wydaje się, że zdrowy sen powinien być jednym z priorytetów profilaktyki zdrowia psychicznego i fizycznego. Na pierwszym planie znajduje się jednak zwykle wtedy, gdy zaczyna go brakować, a spokojne przespanie nocy jest niemożliwe.

Problemy ze snem są zgłaszane przez coraz większą część społeczeństwa. Blisko połowa populacji w krajach rozwiniętych doświadcza przynajmniej raz w roku krótkotrwałych problemów ze snem. Około 6-15% ludności w państwach europejskich cierpi z powodu bezsenności przewlekłej2. W Polsce (wg badań sprzed kilkunastu lat) skargi na bezsenność zgłaszało ok. 24% populacji3,4.

Zmiany cywilizacyjne sprzyjają stałemu pogarszaniu się ilości i jakości snu. Tryb życia nie pozostawia miejsca na aktywność fizyczną i kontakt z naturalnym światłem, regularne posiłki, pracę o stałych porach, odpoczynek i kontakty społeczne. W nadmiarze występują za to takie czynniki, jak przewlekły stres, sztuczne światło czy hałas. Nie zaskakuje więc, że coraz więcej osób wymaga profesjonalnej pomocy z powodu problemów ze snem.

Standardy leczenia bezsenności

Warto przypomnieć, że przyczyny bezsenności bywają bardzo różne, a skuteczność leczenia zależy od trafnie dobranych interwencji. Najczęstszą przyczynę (50-60%) stanowią choroby i zaburzenia psychiczne, szczególnie afektywne i lękowe. Wysoko na liś...

Pełna wersja artykułu omawia następujące zagadnienia:

CBT-I

Poznawczo-behawioralna terapia bezsenności jest ustrukturyzowaną terapią, która integruje osiągnięcia pierwszej i drugiej fali tego nurtu. Bazuje na interwencjach behawioralnych nakierowanych na [...]

Opis przypadku

Mężczyzna 34-letni został skierowany do Poradni Leczenia Zaburzeń Snu Ośrodka Medycyny Snu IPiN ze względu na utrzymujące się od kilkunastu miesięcy [...]

Dalszy rozwój terapii bezsenności

Przedstawiony przypadek kliniczny pokazuje, jak krótki i precyzyjny protokół CBT-I skutecznie pomaga pacjentom z bezsennością. Jednocześnie dobrze ilustruje uniwersalną prawdę, że [...]

Podsumowanie

Trudności ze snem są powszechnym problemem we współczesnym świecie. Do najbardziej dotkliwych należy bezsenność, która ma poważne konsekwencje dla zdrowia fizycznego, [...]

Do góry