Okiem praktyka

Rehabilitacja psychiatryczna – konieczne uzupełnienie systemu

dr hab. n. med. Robert Pudlo, prof. SUM
lek. Adam Zaczek
lek. Anna Szczegielniak

Katedra i Oddział Kliniczny Psychiatrii w Tarnowskich Górach, Wydział Nauk Medycznych w Zabrzu, Śląski Uniwersytet Medyczny w Katowicach

Centrum Wsparcia Zdrowia Psychicznego w Tarnowskich Górach

Adres do korespondencji:

dr hab. n. med. Robert Pudlo, prof. SUM

Katedra i Oddział Kliniczny Psychiatrii w Tarnowskich Górach

Wydział Nauk Medycznych w Zabrzu

Śląski Uniwersytet Medyczny w Katowicach

ul. Pyskowicka 3

42-600 Tarnowskie Góry

  • Jak leczyć pacjentów z zaburzeniami psychicznymi? Nie tylko farmakoterapia i psychoterapia
  • Trudności, sukcesy i wyzwania związane z tworzeniem Centrum Wsparcia Zdrowia Psychicznego w Tarnowskich Górach
  • Podsumowanie 12 miesięcy działania CWZP i perspektywy na przyszłość

Zarówno farmakoterapia, jak i psychoterapia nie zaspokajają wszystkich potrzeb osób z zaburzeniami psychicznymi. Burzliwe konflikty między psychiatrami „biologicznymi” a „humanistycznymi” wydają się z dzisiejszej perspektywy sztuczne i odchodzą szczęśliwie do historii, a stwierdzenie, że skojarzenie obu metod leczenia daje efekty lepsze niż każda z nich oddzielnie, jest dziś truizmem. Jednak inne metody leczenia pozostają zwykle w cieniu owego wielkiego duetu, a ich dostępność jest niewielka.

Ten sam problem dotyczy oddziaływań rehabilitacyjnych. Mimo poszerzającej się wiedzy o znaczeniu metod fizykalnych, ruchu, treningów funkcji poznawczych itp. dla rokowania i jakości życia w zaburzeniach psychicznych, oferta rehabilitacyjna jest niewielka. Chociaż niektóre ośrodki rehabilitacji psychiatrycznej pracują innowacyjnymi metodami, to liczba tych placówek jest zbyt mała, a możliwości łączenia różnych oddziaływań są ograniczone kosztami sprzętu i personelu.

Biorąc pod uwagę te potrzeby, w 2017 r. podjęto próbę wykorzystania środków z Regionalnego Programu Operacyjnego (RPO) Województwa Śląskiego na utworzenie dziennego ośrodka rehabilitacyjnego. Koncepcja merytoryczna pochodziła z Katedry i Oddziału Klinicznego Psychiatrii SUM w Tarnowskich Górach, baza lokalowa i administracyjna z Wielospecjalistycznego Szpitala Powiatowego, przy którym ten oddział jest zlokalizowany.

Założenia formalne i baza ośrodka

Tworzony ośrodek, pod nazwą Centrum Wsparcia Zdrowia Psychicznego (CWZP) w Tarnowskich Górach, był z założenia projektem ograniczonym w czasie. Założono 12 miesięcy działania CWZP i prowadzenie w tym okresie analizy jego skuteczności oraz przydatności w lokalnej społeczności. Bezpośrednim celem była poprawa jakości życia uczestników projektu.

Zakreślono maksymalnie liberalne kryteria przyjęcia do CWZP: rozpoznanie zaburzeń psychicznych, ukończony 18 r.ż., zamieszkiwanie na terenie powiatu i trudności w codziennym funkcjonowaniu. Wykluczono osoby, których podstawowym rozpoznaniem było uzależnienie od substancji psychoaktywnych, oraz osoby z podwójnymi diagnozami, które nie potrafiły utrzymać abstynencji w czasie trwania projektu. Możliwości lokalowe, czasowe i finansowe pozwoliły na zaplanowanie czterech 3-miesięcznych turnusów, z maksymalną liczbą 32 uczestników każdy.

Pełna wersja artykułu omawia następujące zagadnienia:

Założenia formalne i baza ośrodka

Tworzony ośrodek, pod nazwą Centrum Wsparcia Zdrowia Psychicznego (CWZP) w Tarnowskich Górach, był z założenia projektem ograniczonym w czasie. Założono 12 [...]

Koncepcja merytoryczna

Opisane warunki dały organizatorom CWZP bardzo wygodną (można rzec – wyjątkową) pozycję wyjściową: proporcję liczby pracowników medycznych do liczby pacjentów 1:2 [...]

Weryfikacja założeń w praktyce

Od początku prac studyjnych do rozpoczęcia działalności CWZP minęło 2,5 roku. Mimo że zakładano godziwe wynagrodzenie personelu, wzrost płac w ochronie [...]

Podsumowanie

CWZP jest innowacyjnym projektem kompleksowej rehabilitacji zaburzeń psychicznych. Co prawda rzeczywistość zweryfikowała założenia dotyczące profilu uczestników, ale dzięki temu ujawniono znaczną [...]

Do góry