Farmakoterapia
Objawy negatywne schizofrenii – nowe możliwości leczenia farmakologicznego
prof. dr hab. n. med. Agata Szulc
- Nowoczesne ujęcie objawów negatywnych
- Leczenie pacjentów z tego typu objawami – podejście wieloaspektowe i indywidualne
- Możliwości związane ze stosowaniem karyprazyny – analiza badań klinicznych i doświadczeń z codziennej praktyki psychiatrycznej
Schizofrenia jest przewlekłym schorzeniem rozpoczynającym się zwykle w wieku młodzieńczym lub wczesnej dorosłości. Często jest postrzegana jako poważna, nieuleczalna choroba, o ogólnie złym rokowaniu, w której przebiegu pacjenci bywają pobudzeni, agresywni i nieprzewidywalni w swoich zachowaniach, lub też apatyczni, bez motywacji, izolujący się od otoczenia. Ponadto powyższe objawy mogą współwystępować lub pojawiać się w różnych okresach choroby.
Postępująca świadomość i powoli zmieniające się podejście do konieczności wieloaspektowej terapii schizofrenii, a także postęp w jej leczeniu farmakologicznym w ostatnich dekadach pozwalają na poprawę rokowania wielu chorych.
Objawy negatywne schizofrenii często są postrzegane jako dużo trudniejsze w terapii. Powodują, że pacjenci wycofują się z normalnego funkcjonowania, wymagają większej opieki, a rokowanie wydaje się znacznie gorsze. Dotyczy to zwłaszcza osób z przeważającymi i przetrwałymi objawami negatywnymi. W związku z tym poszukiwanie nowych możliwości farmakoterapii jest bardzo istotne i może przynieść szansę pomocy pacjentom w szczególnie trudnej sytuacji1.
Pacjenci z przeważającymi i przetrwałymi objawami negatywnymi w porównaniu z pozostałymi chorymi na schizofrenię mają gorsze rokowanie i są częściej oporni na leczenie (tab. 1). Bezpośrednie koszty opieki (koszt leczenia psychiatrycznego i koszt świadczeń niepsychiatrycznych) nad takimi pacjentami są wyższe w porównaniu z innymi chorymi.
Rozwój koncepcji objawów negatywnych schizofrenii
Pierwszy raz objawy negatywne zostały opisane w kontekście padaczki przez Johna Russella Reynoldsa (1861 r.). Określił on objawy negatywne jako utratę „właściwości witalnych” skutkującą paraliżem, anestezją i innymi deficytami. Objawy pozytywne przedstawił z kolei jako „nadmiar właściwości witalnych” – tzn. drgawki, spazmy i bóle. Te dwie grupy objawów zostały uznane za różne manifestacje patologii o wspólnym podłożu.
John Hughlings Jackson, inny XIX-wieczny neurolog, sugerował, że mózg jest zbudowany podobnie jak cebula, z różnych warstw – najgłębsze mają charakter najbardziej prymitywny, do nich zaś dołączają się kolejne, wyższe, bardziej cywilizowane warstwy...
