Psyche/soma

Aktualne zalecenia dotyczące żywienia. Czy sposób odżywiania może wpływać na zdrowie psychiczne?

prof. dr hab. n. med. Lucyna Ostrowska
dr n. med. Ewa Stefańska

Zakład Dietetyki i Żywienia Klinicznego, Uniwersytet Medyczny w Białymstoku

Adres do korespondencji:

prof. dr hab. n. med. Lucyna Ostrowska

Zakład Dietetyki i Żywienia Klinicznego

Uniwersytet Medyczny w Białymstoku

ul. Mieszka I 4 B

15-054 Białystok

  • Wpływ oddziaływań niefarmakologicznych na stan zdrowia psychicznego
  • Pacjenci psychiatryczni jako grupa szczególnie narażona na wystąpienie zaburzeń metabolicznych, nadwagi i otyłości
  • Przedstawienie aktualnych zaleceń żywieniowych skierowanych do osób z zaburzeniami psychicznymi


Współczesna urbanizacja, rozwój technologiczny, tempo życia i pracy, a w konsekwencji brak czasu są czynnikami, które oddziałują na zdrowie psychiczne i sprzyjają rozwojowi chorób cywilizacyjnych. Korzystny wpływ niefarmakologicznych oddziaływań w leczeniu zaburzeń psychicznych może dotyczyć modyfikacji stylu życia poprawiającej jego jakość. W ostatnich latach stosunek do sposobu żywienia i świadomość jego wpływu na stan zdrowia człowieka uległy istotnym zmianom1. Wprowadzenie odpowiednich zachowań żywieniowych może wykazywać protekcyjne działanie w utrzymaniu zdrowia zarówno fizycznego, jak i psychicznego. Sposób żywienia może też wspomagać terapię, wpływając na stan zdrowia chorujących osób.

Celem pracy jest przedstawienie aktualnych zaleceń żywieniowych skierowanych do pacjentów z zaburzeniami psychicznymi.

Ogólne założenia dotyczące diety u osób z zaburzeniami psychicznymi

Sposób żywienia, dobór odpowiednich produktów i potraw, ich ilość i jakość są warunkiem właściwego stanu odżywienia, a co za tym idzie – dobrego stanu zdrowia. Sposób żywienia osób z zaburzeniami psychicznymi nie powinien odbiegać od zasad racjonalnego żywienia przeznaczonych dla osób zdrowych. Zarazem należy go dostosować do aktualnych potrzeb pacjenta (unikanie nadmiaru, jak i niedostatecznego spożycia żywności). Powinien także uwzględniać w diecie te składniki, które wykazują korzystny wpływ na funkcjonowanie ośrodkowego układu nerwowego oraz utrzymanie prawidłowej wartości glikemii i profilu lipidowego. Istotny jest też fakt, że skutkiem ubocznym stosowanej u pacjentów psychiatrycznych farmakoterapii jest nadmierny przyrost masy ciała2. Do leków wykazujących taki wpływ należą: paroksetyna, mirtazapina, mianseryna. Natomiast najmniejszy wpływ na przyrost masy ciała badacze przypisują bupropionowi, trazodonowi, fluoksetynie, cytalopramowi, escytalopramowi oraz rzadziej sertralinie i wenlafaksynie2. W badaniach wykazano, że spożywanie wysokokalorycznych produktów, bogatych w nasycone kwasy tłuszczowe i cukry proste, powoduje pogorszenie funkcjonowania układu nerwowego poprzez nasilenie stresu oksydacyjnego i zmniejszenie plastyczności synaps3,4. W związku z tym dobór właściwej diety i jej wartości energetycznej ma bardzo istotne znaczenie.

Pełna wersja artykułu omawia następujące zagadnienia:

Ogólne założenia dotyczące diety u osób z zaburzeniami psychicznymi

Sposób żywienia, dobór odpowiednich produktów i potraw, ich ilość i jakość są warunkiem właściwego stanu odżywienia, a co za tym idzie [...]

Od piramidy do talerza – zmiany w zakresie zaleceń dotyczących zdrowego odżywiania

Przestrzeganie wszystkich zaleceń dietetycznych może się okazać zbyt trudne i dlatego w celu ułatwienia edukacji żywieniowej pacjentów Instytut Żywności i Żywienia [...]

Specyfika odżywiania w polskiej populacji

Nowe zalecenia oparto na badaniach naukowych dotyczących wpływu diety i jej poszczególnych składników na stan zdrowia osób badanych. Ważne, że szczególną [...]

Sposób odżywiania się pacjentów z zaburzeniami psychicznymi

Jak wykazują badania oceniające sposób żywienia pacjentów z zaburzeniami depresyjnymi, ich całodzienne racje pokarmowe w porównaniu z osobami zdrowymi cechują nieprawidłowa [...]

Trzy kroki do zdrowia

Bardzo istotnym elementem grafiki Talerza zdrowia oraz „Zaleceń zdrowego żywienia” jest materiał pt. „W trzech krokach do zdrowia”, który przedstawiono w [...]

Podsumowanie

Wprowadzenie zmian w zakresie zwyczajów żywieniowych z uwzględnieniem spożywania posiłków składających się z produktów o wysokiej wartości odżywczej, urozmaiconych, zawierających jak [...]

Do góry