Pandemia zakażeń SARS-CoV-2 (severe acute respiratory syndrome coronavirus 2), która dotknęła świat w 2019 r., była wydarzeniem bez precedensu dla co najmniej dwóch pokoleń Polaków. Przez wiele lat panowało przekonanie, że choroby zakaźne przestały być problemem, ponieważ medycyna doskonale sobie z nimi radzi. Tym większe zaskoczenie wzbudził fakt, że może to nie być prawda. Z jednej strony pandemia COVID-19 (coronavirus disease 2019) okazała się zjawiskiem niespotykanym i wyjątkowym, z drugiej – nasze możliwości reagowania na nią ograniczyły się do typowych odpowiedzi na trudną sytuację. Stresory psychospołeczne wywierają wpływ na zdrowie psychiczne populacji, zwiększając występowanie i natężenie objawów depresyjnych i lękowych, ryzyko nadużywania różnego rodzaju substancji oraz rozwoju związanych z tym powikłań, ryzyko pojawienia się zespołu stresu pourazowego i zachowań samobójczych.

Psychopatologiczne skutki pandemii dla ogółu społeczeństwa

Z pewnością pandemia zmusiła nas do zmiany stylu życia – chociażby z powodu licznych ograniczeń: kolejnych lockdownów (to nowe słowo weszło na stałe do języka polskiego), konieczności stosowania maseczek i innych środków ochrony osobistej oraz zachowywania dystansu społecznego. Zwłaszcza dla pokolenia urodzonego po 1990 r. dużym zaskoczeniem był fakt, że nie można się już swobodnie przemieszczać i spotykać, a granica państwowa przestała być tylko linią na mapie. Problemy psychiczne związane z pandemią dotknęły ludzi w różnym wieku, na całym świecie. Wiele badań wykazało jednak, że w szczególny sposób dotyczą one młodych ludzi.

Przykładowo wśród chińskich adolescentów odsetek osób z depresją oszacowano na 11,78%, osób z lękiem – 18,92%, a 6,56% badanych cierpiało na zaburzenia depresyjno-lękowe. Większe ryzyko zaburzeń stwierdzono u kobiet i wśród młodzieży, która pozostawała sama w domu w dni powszednie. Ryzyko depresji było wyższe u starszych nastolatków. Co ciekawe, ćwiczenia fizyczne chroniły przed pojawieniem się badanych zaburzeń¹.

To, że adolescenci źle znoszą sytuację pandemiczną, z jej skutkami w postaci ograniczenia kontaktów społecznych, odnotowano również w czasie wcześniejszych epidemii².

Podsumowując, metaanaliza 23 badań oceniających występowanie zaburzeń psychicznych w dobie obecnej pandemii, obejmująca łącznie 57 927 dzieci i nastolatków, wykazała częstość depresji w tej grupie na poziomie 29%, lęku – 26%, zaburzeń snu – 44%. D...