prof. dr hab. n. med. Piotr Gałecki

Szanowni Państwo, Drodzy Czytelnicy!

W czerwcowym wydaniu „Psychiatrii po Dyplomie” znajdą Państwo wiele artykułów, do których lektury serdecznie zapraszam, z przekonaniem, że wzbudzą one zainteresowanie.

Ten numer czasopisma otwiera felieton naukowy dr n. med. Aleksandry Lewandowskiej dotyczący psychiatrii wieku rozwojowego oraz znaczenia wczesnego wykrywania czynników niekorzystnie oddziałujących na psychikę w tym okresie. Zdaniem autorki kluczowe znaczenie ma w tym wypadku zbudowanie sprawnie działającego systemu zapewniającego pomoc młodym pacjentom i ich bliskim. Powinien on bazować na współpracy interdyscyplinarnej opartej na zasadach otwartego dialogu. Jak podkreśla dr Aleksandra Lewandowska, aby skutecznie pomóc dziecku czy nastolatkowi, należy pracować jednocześnie ze wszystkimi osobami zaangażowanymi w proces jego rozwoju i wychowania. Duże nadzieje środowisk zajmujących się działaniami w tym zakresie budzą przemiany zachodzące w psychiatrii dziecięco-młodzieżowej. Kładzie się w nich nacisk na naprawę całej sieci społecznej, a nie tylko leczenie pacjenta cierpiącego na takie czy inne zaburzenie.

Idąc dalej śladem psychiatrii dziecięcej, w tym numerze polecam Państwu także lekturę artykułu dr n. med. Leny Cichoń i prof. dr hab. n. med. Małgorzaty Janas-Kozik pt. „Objawy zaburzeń afektywnych dwubiegunowych u młodzieży – kryteria diagnostyczne”. Jest to wartościowa i praktyczna praca poświęcona diagnozowaniu ChAD oraz spektrum zaburzeń afektywnych dwubiegunowych. Znajdą w niej Państwo niezbędne kompendium wiedzy dotyczącej aktualnej klasyfikacji oraz specyfiki tego typu zaburzeń w grupie adolescentów.

Tematem przewodnim czerwcowej „Psychiatrii po Dyplomie” jest znakomicie opracowany artykuł dr n. med. Marty Broniarczyk-Czarniak, poświęcony bieżącym wyzwaniom związanym z izolacyjnym środkiem zabezpieczającym w formie pobytu w zakładzie psychiatrycznym. Warto zaznaczyć, że instytucję izolacyjno-leczniczych środków zabezpieczających wprowadzono do polskiego prawa już w 1932 r., w celu jej stosowania wobec sprawców czynów zabronionych popełnionych w stanie niepoczytalności lub poczytalności ograniczonej. Nowelizacja prawa karnego z 2015 r. rozszerzyła katalog środków zabezpieczających o te realizowane w formie ambulatoryjnej, co dało sądom możliwość wyboru optymalnego (z punktu widzenia zasadności i celowości) rozwiązania w odniesieniu do danego przypadku. Na szczególne podkreślenie zasługuje uzupełnienie przez autorkę informacji teoretycznych czterema opisami przypadków. Niewątpliwie wzbogaca to praktyczny wymiar artykułu.

W bieżącym numerze Czytelnicy znajdą dwie prace, których autorem jest prof. dr hab. n. med. Zbigniew Lew-Starowicz. W dziale pytań i odpowiedzi autor przedstawia problem wykorzystywania seksualnego osób starszych. Niestety, o przemocy seksualnej w odniesieniu do tej grupy słyszymy coraz częściej, m.in. z przekazów medialnych. Trudno jednoznacznie określić, co jest przyczyną tego rodzaju zachowań. Autor artykułu, na podstawie analizy piśmiennictwa i własnego doświadczenia w zakresie opiniowania sądowo-psychiatrycznego, przytacza informacje i dane na wspomniany temat, wysnuwając bardzo interesujące wnioski.

W kolejnym artykule, którego napisania Pan Profesor podjął się wspólnie z dr n. med. Moniką Szymańską i mgr Eweliną Lasiuk, poruszono niezwykle aktualną kwestię seksualności osób transpłciowych. Analiza tego zagadnienia dotyczy zarówno dzieci, młodzieży, jak i osób dorosłych. Autorzy zwrócili ponadto uwagę na wpływ hormonoterapii i ingerencji chirurgicznych na różne aspekty związane z seksualnością transpłciowych kobiet i mężczyzn.

Zagadnienia związane z leczeniem farmakologicznym poruszono w artykule „Pomyłki w leczeniu bezsenności – jak ich uniknąć? Terapia szyta na miarę”. Jestem przekonany, że wśród naszych Czytelników znajdą się osoby, którym ten temat jest bliski. Omawiając sposoby leczenia bezsenności, dr hab. n. med. Łukasz Mokros wskazuje zarówno na rolę farmakoterapii, jak i istotne znaczenie metod niefarmakologicznych, które pomagają w uzyskaniu sukcesu terapeutycznego. Warto nadmienić, że do problemu zaburzeń snu w świetle najnowszej klasyfikacji ICD-11 odnoszą się w tym numerze również młodzi naukowcy – Adrianna Bączek i lek. Justyna Sobolewska-Nowak.

Serdecznie zapraszam także do zapoznania się z pozostałymi artykułami zamieszczonymi w bieżącym wydaniu, poświęconymi tematyce chorób często spotykanych w praktyce psychiatrycznej. Dr hab. n. med. Małgorzata Urban-Kowalczyk omawia problemy kliniczne związane ze współwystępowaniem otępienia czołowo-skroniowego i depresji. Lek. Bogna Bogudzińska i prof. dr hab. n. med. Błażej Misiak przedstawiają aktualne informacje dotyczące markerów biologicznych w schizofrenii.

Klamrą spinającą czerwcowe wydanie „Psychiatrii po Dyplomie” jest zagadnienie współpracy. Ten temat, obok dr n. med. Aleksandry Lewandowskiej, podejmuje w bieżącym numerze mgr Jacek Maślankowski. Autor prezentuje wskazania i zastrzeżenia dotyczące współpracy psychiatry i psychoterapeuty – z perspektywy klinicznej. Mimo zróżnicowanych zadań i kompetencji oraz złożonych procesów projekcyjnych w relacji z pacjentami komplementarne działania specjalistów z obu dziedzin wydają się dziś nieodzowne.

Liczę, że po lekturze czerwcowego numeru zgodzą się Państwo ze mną co do jednego: psychiatria jest taką dziedziną nauki, w której zasób zdobywanej wiedzy nie ma określonego limitu. Każdy artykuł, który mam zaszczyt Państwu przedstawić, wnosi w życie zawodowe (i nie tylko) ogrom cennych informacji – z pewnością wykorzystamy je w naszych codziennych zmaganiach.

Dziękuję za czas, który zamierzają Państwo spędzić z nami, i życzę udanej lektury, a także chwili relaksu, tak potrzebnego do znalezienia życiowego balansu.