prof. dr hab. n. med. Piotr Gałecki

Szanowni Państwo! Drodzy Czytelnicy!

Serdecznie witam Państwa i zachęcam do znalezienia chwili na lekturę sierpniowego numeru „Psychiatrii po Dyplomie”. W tym wydaniu zamieściliśmy wiele artykułów, które z pewnością znajdą grono zainteresowanych, ze względu na bogatą dawkę wiedzy przekazaną przez wybitnych ekspertów.

Bieżący numer otwiera felieton naukowy poświęcony koncepcji zdrowienia (recovery), promowanej od wielu lat zarówno przez ozdrowiałych pacjentów, jak i klinicystów oraz badaczy. Prof. Marta Anczewska w ciekawy sposób przedstawia problematykę zdrowienia z perspektywy osób doświadczających tego procesu, a także pod kątem społecznym, nawiązując do stereotypowych uprzedzeń i lęków związanych z rozpoznaniem choroby psychicznej. Autorka artykułu podkreśla zarazem znaczenie zdrowienia w trakcie samej terapii oraz po jej ukończeniu. Na uwagę zasługuje fakt, że w publikacji Pani Profesor oddaje głos zarówno pacjentom (ekspertom z doświadczenia), jak i specjalistom zajmującym się leczeniem zaburzeń psychicznych (ekspertom z wykształcenia), co przekłada się na wymiar praktyczny artykułu.

Prof. Zbigniew Lew-Starowicz w czwartym numerze naszego czasopisma porusza temat zaburzeń seksualnych u osób z chorobą Parkinsona. W 2022 r. zaprezentowano program wsparcia obejmujący tę grupę pacjentów – trzeba bowiem pamiętać, że seksualność jest istotnym czynnikiem wpływającym na jakość życia nie tylko osób zdrowych, lecz także chorujących przewlekle. Jak podkreśla autor artykułu w odniesieniu do omawianego zagadnienia: „Należy leczyć objawy motoryczne, niemotoryczne i choroby współistniejące, a opracowanie nowych metod leczenia traktować priorytetowo”.

Tematem przewodnim sierpniowej „Psychiatrii po Dyplomie” jest publikacja dwojga praktyków zajmujących się szeroko pojętym zdrowiem psychicznym i somatycznym – dr Marty Kutniewskiej-Kubik i dr. Marcina Kubika – poświęcona zaburzeniom dobowej regulacji ciśnienia tętniczego w lęku napadowym. Autorzy artykułu w kompleksowy sposób prezentują to zagadnienie, opisując zarówno wpływ lęku napadowego na ciśnienie tętnicze, jak i konsekwencje tego procesu związane z rozwojem chorób układu krążenia. Należy pamiętać, że nadciśnienie tętnicze jest samodzielnym czynnikiem ryzyka chorób sercowo-naczyniowych, które stanowią główną przyczynę zgonów i istotny powód niepełnosprawności na całym świecie. Autorzy z całą mocą podkreślają, że dzięki uwzględnieniu lęku w etiologii i progresji nadciśnienia tętniczego możliwe będzie odpowiednie zastosowanie skojarzonego postępowania farmakologicznego i psychoterapeutycznego u pacjentów, u których te zaburzenia współistnieją.

Idąc dalej, polecam artykuł prof. Adama Stępnia „Ból głowy a zaburzenia psychiczne”. Dolegliwości bólowe w tym zakresie są częstą przyczyną wizyt u lekarza. Jak wskazuje autor artykułu, oceniając stan zdrowia pacjenta, należy koniecznie uwzględnić wywiad dotyczący współistniejących zaburzeń i objawów psychiatrycznych, takich jak uogólniony lęk, napady paniki, depresja. Warto nadmienić, że leczenie osób z przewlekłymi bólami głowy jest niezmiernie czasochłonne i wymaga cierpliwości oraz indywidualizacji metod terapii. Gorąco zachęcam do lektury artykułu, w którym znajdą Państwo wiele wartościowych informacji na ten temat.

W bieżącym wydaniu poruszono także problematykę organicznych zaburzeń osobowości. Artykuł opracowany przez dr. hab. Krzysztofa Krystę stanowi kompendium wiedzy zawierające głęboką analizę wspomnianego zagadnienia. Jak zaznacza autor, organiczne zaburzenia osobowości są wyzwaniem dla klinicystów, wymagającym zintegrowanego podejścia do diagnostyki i leczenia. W postępowaniu diagnostyczno-terapeutycznym należy uwzględnić czynniki neurologiczne i psychologiczne, a sam proces ustalania rozpoznania powinien zostać przeprowadzony przez interdyscyplinarny zespół specjalistów.

W wakacyjnym numerze „Psychiatrii po Dyplomie” znajdą Państwo także niezwykle praktyczny artykuł przygotowany przez wybitnych ekspertów: dr hab. Monikę Szulińską, dr Agnieszkę Ratajczak i prof. Pawła Bogdańskiego pt. „Nowoczesne terapie obesitologiczne a interakcje z lekami psychiatrycznymi”. Sam tytuł brzmi może nieco tajemniczo, jednak po lekturze opracowania problem okazuje się bardzo codzienny, a zarazem stosunkowo częsty, z uwagi na wzrastającą liczbę zachorowań na otyłość i schorzenia psychiatryczne. Wzrost częstości występowania i współistnienia obu rodzajów chorób wiąże się z koniecznością prowadzenia dwutorowej terapii. Tym bardziej zachęcam Państwa do zaznajomienia się z treścią tego znakomicie przygotowanego opracowania.

Gorąco zapraszam również do lektury pozostałych prac zamieszczonych na łamach naszego czasopisma, które mogą poszerzyć wiedzę i okazać się przydatne w praktyce. W artykule autorstwa dr hab. Małgorzaty Urban-Kowalczyk zaprezentowano aktualne kryteria diagnostyczne i metody leczenia cielesnego zaburzenia dysmorficznego. W publikacji opracowanej przez lek. Zuzannę Pełę i wsp. opisano genetyczne determinanty uzależnień. Na arenie sądowej jak zawsze niezastąpiony jest dr n. praw. Krzysztof Eichstaedt, który przedstawia problem sprzeczności w opiniach biegłych psychiatrów dotyczących poczytalności/niepoczytalności sprawcy czynu zabronionego. Niezwykle wartościową częścią artykułu jest analiza przykładów z praktyki sądowo-psychiatrycznej. Wakacyjny numer zamyka natomiast opracowanie zespołu studentów pod opieką dr Aleksandry Skiby, charakteryzujące osobowość typu borderline. W tym miejscu nasuwa się kilka pytań: czy wiemy już wszystko na temat tzw. osobowości z pogranicza? czy została w pełni odkryta? zrozumiana? czy opracowaliśmy i wykorzystaliśmy już wszystkie dostępne metody jej leczenia? Dowiedzą się o tym Państwo z artykułu, wskazującego, że każda jednostka chorobowa, z którą na co dzień mamy do czynienia, wymaga całościowego spojrzenia i wielopłaszczyznowego leczenia – nie tylko z perspektywy problemu, z którym zgłasza się pacjent.

Jestem przekonany, że po lekturze sierpniowego wydania zgodzą się Państwo ze mną co do jednego: mimo upływu czasu i niesienia z pełnym oddaniem pomocy pacjentom zmagającym się z problemami psychiatrycznymi wciąż pozostaje wiele tematów do zgłębienia oraz zadań do wykonania. W naszej specjalizacji nigdy nie mamy poczucia, że znamy odpowiedź na wszystkie pytania. Tym bardziej cieszę się, że dzięki dostarczanym Państwu artykułom możemy wzajemnie poszerzać i upowszechniać wiedzę swoją, naszych Koleżanek i Kolegów. Dziękuję Państwu za poświęcony czas, zapraszam do lektury i przemyśleń.