prof. dr hab. n. med. Piotr Gałecki

Szanowni Państwo!

Siadając do napisania ostatniego w 2023 roku słowa wstępnego, zastanawiałem się, w jaki sposób tym razem mógłbym Państwa – Drogich Czytelników „Psychiatrii po Dyplomie” – zachęcić do zapoznania się z kolejnym wydaniem naszego czasopisma. Po chwili namysłu pierwszym, co mi przyszło do głowy, jest wyrażenie wdzięczności za cały rok wspólnej lektury. Ale to nie wszystko. Jako redaktor naczelny mam również zaszczyt podziękować Państwu za dwie dekady wspólnego tworzenia naszego czasopisma – jego istnienie i rozwój warunkują bowiem w równej mierze Autorzy i Czytelnicy.

Dokładnie 20 lat temu, w grudniu 2003 roku, ukazał się pierwszy numer „Psychiatrii po Dyplomie”. Cieszę się, że dziś mogę Państwu o tym przypomnieć i zachęcić do wspólnego świętowania. Z tej okazji serdecznie dziękuję wszystkim Czytelnikom, bez których sympatii i zainteresowania wydawanie pisma nie byłoby możliwe, Autorom, którzy dzielą się z nami swoją wiedzą i doświadczeniem, a także całej załodze, która sumiennie i z pełnym zaangażowaniem pracuje nad każdym wydaniem. Myśl, że tak wiele już za nami, a tyle jeszcze przed nami, napawa mnie radością i satysfakcją z możliwości bycia z Państwem. Zapraszam zatem do lektury kolejnego numeru!

Grudniowe wydanie „Psychiatrii po Dyplomie” otwiera artykuł dr. n. med. Macieja Żerdzińskiego, znanego dobrze wszystkim stałym Czytelnikom. Autor w przystępny sposób podsumowuje swoje doświadczenia z czasów pandemii COVID-19, bliskie wielu praktykującym psychiatrom. Doktor Żerdziński prezentuje obraz pacjentów psychiatrycznych i ich odczuć w tym okresie, zwracając uwagę na siłę „mięśni psychicznych”. Okazuje się bowiem, że wiele osób z zaburzeniami psychicznymi radziło sobie w dobie pandemii wyjątkowo dobrze. Doświadczenia zdobyte w codziennych zmaganiach z problemami psychiatrycznymi przygotowały je na wyzwania wynikające z niewidzialnego, ale jakże realnego zagrożenia, którym był nowy rodzaj wirusa.

W dziale pytań i odpowiedzi niezastąpiony prof. dr hab. n. med. Zbigniew Lew-Starowicz porusza wątek dotyczący znacznej części społeczeństwa. Przemoc seksualna to zagadnienie złożone i wciąż nie do końca zbadane. Pan Profesor, jak zawsze celnie, przedstawia swoje spostrzeżenia związane z tym problemem, nawiązując do metaanalizy poświęconej wpływowi przemocy seksualnej na losy ofiar, z uwzględnieniem czynników umożliwiających radzenie sobie z traumatycznymi doświadczeniami.

Tematem przewodnim grudniowego numeru jest artykuł „Ból w depresji, depresja w bólu – wspólne aspekty”. Dr n. med. Wojciech Kosmowski przedstawia wielokierunkowe związki między tymi zaburzeniami. Autor zwraca uwagę na istotne elementy ich diagnostyki i leczenia, podkreśla również znaczenie właściwego kodowania – zgodnie z obowiązującymi klasyfikacjami w tym zakresie. To ważny i bardzo praktyczny tekst.

Dr n. med. Łukasz Müldner-Nieckowski i mgr Milena Kansy poruszają z kolei problematykę psychodynamicznej psychoterapii osób z depresją. Autorzy kładą nacisk na konieczność indywidualnego dopasowania metod leczenia do konkretnego przypadku, co jest kluczowe w celu uzyskania stabilizacji psychicznej. Warto pamiętać, że opisana forma pracy terapeutycznej jest dość wymagająca zarówno dla pacjenta, jak i dla samego terapeuty. Korzyścią mogą być jednak efekty terapii, utrzymujące się jeszcze długo po jej zakończeniu.

Pozostając w kręgu aktualnych i praktycznych tematów, polecam Państwu również lekturę artykułu dr n. o zdr. Marty Dębowskiej „Niezgodność płci – ujęcie z perspektywy kulturowej i medycznej”. Autorka przedstawia bieżące podejście do tego zagadnienia, jego miejsce w klasyfikacjach ICD i DSM, wiele uwagi poświęca także problemowi stygmatyzacji osób transpłciowych.

Jeśli chodzi o zagadnienia z dziedziny seksuologii, zachęcam Państwa ponadto do lektury artykułu dr n. med. Moniki Szymańskiej i prof. dr. hab. n. med. Zbigniewa Lwa-Starowicza „Zaburzenia orgazmu u kobiet – diagnoza i leczenie”. Z tym problemem niezwykle często stykamy się w gabinetach psychiatrycznych i psychologicznych. Należy pamiętać, że podejście do pacjentki z zaburzeniami orgazmu musi być zindywidualizowane, uwzględniać jej historię życiową i medyczną, a także stale rozwijające się metody terapii. Na szczęście coraz więcej kobiet ma świadomość, że doświadczane przez nie trudności nie są drogą bez wyjścia, szuka pomocy psychiatrów i znajduje właściwą pomoc. To sukces dla nas jako specjalistów, a przede wszystkim satysfakcja dla naszych pacjentek, które mogą się poczuć dobrze we własnym ciele.

Zagadnieniom związanym ze zdrowiem kobiet poświęcony jest także artykuł młodych naukowców pod opieką lek. Justyny Sobolewskiej-Nowak. Tym razem autorzy przedstawiają zależności między stosowaniem antykoncepcji hormonalnej a zdrowiem psychicznym. Jak podkreślają w podsumowaniu, ogromne znaczenie ma szczegółowo zebrany wywiad lekarski i właściwy dobór metody antykoncepcji z uwzględnieniem uzyskanych informacji, zwłaszcza w przypadku pacjentek będących pod opieką psychiatry.

Ostatnim, ale nie mniej istotnym artykułem, do którego lektury chciałbym Państwa zachęcić, jest praca przygotowana przez dr. n. o zdr. Tytusa Koweszkę „Zachowania suicydalne wśród personelu ochrony zdrowia”. Autor wnikliwie omawia kwestie dotyczące wspomnianej grupy zawodowej, z uwzględnieniem szczególnego charakteru pracy, która często ingeruje w życie prywatne. Psychospołeczne warunki zatrudnienia oraz specyficzne cechy osobowości należą do podstawowych czynników wpływających na występowanie zachowań stanowiących przedmiot artykułu. Ponieważ problem dotyka także psychiatrów i psychologów, warto wczytać się w treść pracy i zastanowić się, czy ktoś z naszego otoczenia nie potrzebuje wsparcia.

Jestem przekonany, że wśród tylu ciekawych artykułów zamieszczonych w grudniowym numerze każdy z Państwa znajdzie coś dla siebie.

W tym jubileuszowym wydaniu chciałbym wszystkim Czytelnikom złożyć serdeczne życzenia spokojnych, wesołych i – co najważniejsze w życiu każdego z nas – zdrowych Świąt Bożego Narodzenia. Niech każdy dzień niesie ze sobą więcej radości i nadziei niż rozterek. Pomyślności, satysfakcji i wszelkiego dobra w nadchodzącym, 2024 roku!