Przypadek kliniczny

Diagnostyka współchorobowości u osoby niebinarnej – studium przypadku

lek. Nazar Gazołyszyn
dr n. med. Katarzyna Pragnący

Dzienny Oddział Psychiatryczny Kraków-Nowa Huta, Szpital Kliniczny im. dr. Józefa Babińskiego SP ZOZ w Krakowie

Adres do korespondencji:

lek. Katarzyna Pragnący

Dzienny Oddział Psychiatryczny Kraków-Nowa Huta

Szpital Kliniczny im. dr. Józefa Babińskiego SP ZOZ w Krakowie

os. Centrum B 11, 31-928 Kraków

  • Opis procesu diagnostycznego u pacjenta nieheteronormatywnego z historią niekontrolowanych wybuchów gniewu w wieku szkolnym
  • Problem wielochorobowości psychiatrycznej
  • Zastosowane metody farmako- i psychoterapii oraz rola współpacjentów w procesie zdrowienia

Pacjent, lat 23, z rozpoznanym zaburzeniem depresyjno-lękowym, zgłosił się na oddział dzienny szpitala psychiatrycznego z powodu pogłębiającego się pogorszenia funkcjonowania psychicznego.

Historia choroby i leczenia

W chwili podjęcia leczenia na oddziale dziennym pacjent był bezrobotny, mieszkał z matką, jej partnerem i o 9 lat młodszą siostrą. Od 19 r.ż. korzystał ze stałego leczenia psychiatrycznego (w ramach ambulatorium).

Pierwszy raz zgłosił się do lekarza psychiatry, będąc w klasie maturalnej. Opisywał wówczas obniżony nastrój, wysoki poziom lęku, nasilający się w interakcjach społecznych, apatię, pogorszenie jakości snu, brak motywacji do nauki i uczęszczania do liceum. Groziło mu niezaliczenie roku szkolnego z powodu licznych nieobecności. Lekarz zdiagnozował mieszane zaburzenie depresyjno-lękowe. Wprowadzono leczenie farmakologiczne: pregabalina w dawce dobowej 150 mg, trazodon (CR) 50 mg oraz escytalopram 10 mg (w tym wypadku dawkowanie zwiększono z czasem do dawki maksymalnej 20 mg). Farmakoterapię uzupełniła psychoterapia indywidualna prowadzona w nurcie psychodynamicznym. Połączenie psychoterapii i farmakoterapii przyniosło poprawę objawową w zakresie stabilizacji nastroju, polepszenia jakości snu, redukcji lęku. Pacjent ukończył liceum i zdał maturę. Kontynuował leczenie psychoterapeutyczne i farmakologiczne.

W 2023 r. wskutek utraty pracy i zakończenia ośmioletniego związku partnerskiego zaczął doświadczać postępującego spadku energii i nastroju, wycofywał się z kontaktów społecznych, potwierdzał pojawienie się myśli samobójczych. Z powodu pogorszenia wydolności finansowej musiał przerwać psychoterapię.

W tym okresie lekarz psychiatra rozpoznał u niego epizod depresji o umiarkowanym nasileniu, odstawił escytalopram i wprowadził duloksetynę w dawce 30 mg. Modyfikacja leczenia skutkowała poprawą w zakresie wyrównania nastroju i aktywności, myśli samobójcze stały się mniej intensywne, ale okresowo nawracały. Mimo poprawy stanu psychicznego poziom funkcjonowania społecznego pacjenta się nie zmienił. Lekarz psychiatra skierował go na oddział dzienny (za czym przemawiała także możliwość kontynuacji psychoterapii w ramach publicznej opieki zdrowotnej).

Pacjent został zakwalifikowany i przyjęty na oddział dzienny w celu poprawy stanu psychicznego oraz funkcjonowania społecznego. Zebrano wywiad. Podczas badania psychiatrycznego pacjent prezentował utrzymujący się obniżony nastrój ze współistniejąc...

Pełna wersja artykułu omawia następujące zagadnienia:

Historia choroby i leczenia

W chwili podjęcia leczenia na oddziale dziennym pacjent był bezrobotny, mieszkał z matką, jej partnerem i o 9 lat młodszą siostrą. [...]

Akceptacja niebinarności

Pacjent wychowywał się w rodzinie konserwatywnej, w której rodzice krytykowali go za zainteresowania odbiegające od ról przypisanych społecznie danej płci. Często [...]

Przebieg terapii

Jak wspomniano powyżej, od początku pobytu na oddziale dziennym pacjent przedstawiał się imieniem niemetrycznym, sugerował także używanie wobec siebie zaimków „Ono” [...]

Proces diagnostyczny

Na początku i na końcu pobytu na oddziale pacjent został oceniony w ankiecie WHOQOL-BREF (World Health Organization Quality of Life Test-Bref; [...]

Kwestie do dyskusji

Najbardziej uniwersalna definicja pojęcia współchorobowości (comorbidity) to „obecność więcej niż jednego zaburzenia u danej osoby w ciągu całego życia albo w [...]

Podsumowanie

Na podstawie przeprowadzonej obserwacji klinicznej i poszerzonej diagnostyki u pacjenta rozpoznano współistnienie kilku zaburzeń psychiatrycznych: zaburzenia aktywności i uwagi (ADHD) (F90.0)10,11, [...]
Do góry