Psychiatria interdyscyplinarnie
Zaburzenia psychiczne związane z chorobami endokrynologicznymi
dr n. med. Łukasz Kunert
dr hab. n. med. Robert Pudlo, prof. SUM
- Wpływ zaburzeń dotyczących układu dokrewnego na stan psychiczny
- Najczęstsze zaburzenia psychiczne stwierdzane u osób z chorobami tarczycy, przytarczyc i cukrzycą
- Dwukierunkowa zależność między schorzeniami endokrynologicznymi i psychiatrycznymi
Medycynę powinno charakteryzować holistyczne podejście do ludzkiego organizmu – dotyczy to również współczesnej psychiatrii. W związku z tym wiele uwagi poświęca się obecnie współwystępowaniu zaburzeń psychicznych z chorobami somatycznymi. Jednym z ważnych obszarów zainteresowań psychiatrii konsultacyjnej są zaburzenia endokrynologiczne, ponieważ objawy psychopatologiczne mogą być integralnym elementem ich obrazu klinicznego, a w początkowym etapie choroby stanowią niekiedy jedyną kliniczną manifestację schorzenia. Wpływ na stan psychiczny mają praktycznie wszystkie zaburzenia endokrynologiczne, ale najczęściej opisywane są w tym kontekście choroby tarczycy, przytarczyc, nadnerczy, cukrzyca, zaburzenia czynności przysadki mózgowej oraz choroby wynikające z dysfunkcji osi gonadalnej. Psychopatologiczna manifestacja zaburzeń endokrynnych wyraża się najczęściej w wymiarze afektywnym (w niektórych schorzeniach endokrynologicznych odsetek chorych z nasilonymi objawami depresyjnymi sięga nawet 60%) i lękowym, zdarzają się również zaburzenia psychotyczne oraz zespoły zaburzeń świadomości1,2.
Objawy psychopatologiczne w chorobach układu dokrewnego związane są nie tylko z niedostatecznym lub nadmiernym wydzielaniem hormonów i peptydów bądź ich wpływem na ośrodkowy układ nerwowy poprzez przysadkę i podwzgórze, ale mogą też wynikać z procesów autoimmunologicznych, wpływających na funkcje gruczołów dokrewnych. Co więcej, mogą być one skutkiem stosowania farmakoterapii, radioterapii oraz zabiegów operacyjnych w procesie leczenia chorób układu dokrewnego2,3.
Zależność zaburzeń psychicznych i chorób somatycznych jest dwukierunkowa. Z jednej strony czynniki somatyczne mogą odgrywać istotną rolę w etiologii zaburzeń psychicznych, z drugiej – współwystępowanie zaburzeń psychicznych może w istotnym stopniu pogarszać przebieg choroby somatycznej i negatywnie wpływać na rokowanie1.
Zainteresowanie współwystępowaniem zaburzeń psychicznych i chorób endokrynnych nie jest niczym nowym. Temat ten był opisywany już na początku XX w., kiedy to francuski psychiatra Paul-Marie Maxime Laignel-Lavastine po raz pierwszy użył pojęcia zes...
W artykule chcielibyśmy skupić się zwłaszcza na zaburzeniach psychicznych występujących u pacjentów cierpiących na choroby tarczycy, przytarczyc oraz na cukrzycę.
