Anestezjologia
Deksmedetomidyna – znany lek, nowe wskazania: analgosedacja proceduralna i leczenie bólu pooperacyjnego
Prof. dr hab. med. Tomasz Gaszyński1
Prof. dr hab. med. Ryszard Gajdosz2
Dr hab. n. med. prof. CMKP Małgorzata Malec-Milewska3
Prof. dr hab. med. Hanna Misiołek4
Dr n. med. Marcin Możański5
Deksmedetomidyna to lek znany i stosowany z powodzeniem już od kilkudziesięciu lat. Jego właściwości sedujące i znieczulające są unikatowe w porównaniu z innymi środkami stosowanymi w analgosedacji – nie powoduje depresji oddechowej nawet w dużych dawkach. W artykule przedstawione są nowe wskazania do zastosowania deksmedetomidyny w znieczuleniu, a nie tylko w analgosedacji – zgodnie z nowymi zapisami w ChPL.
Deksmedetomidyna jest agonistą receptora α2-adrenergicznego (8-10 × bardziej selektywnym niż klonidyna).[1] Mechanizm działania deksmedetomidyny polega na związaniu z białkiem G w receptorze α2-adrenergicznym, co skutkuje zahamowaniem uwalniania noradrenaliny i zmniejszeniem aktywności układu współczulnego. Receptory α2-adrenergiczne zlokalizowane są presynaptycznie na zakończeniach nerwów współczulnych neuronów noradrenergicznych ośrodkowego układu nerwowego (OUN) i postsynaptycznie w wątrobie, trzustce, nerkach, płytkach krwi, oku, rdzeniu przedłużonym, miejscu sinawym, nerwie błędnym oraz rogach grzbietowych rdzenia kręgowego. Wyróżniamy trzy typy receptorów: α2A, α2B, α2C.[2eptora α2-adrenergicznego (8-10 × bardziej selektywnym niż klonidyna).[1] Mechanizm działania deksmedetomidyny polega na związaniu z białkiem G w receptorze α2-adrenergicznym, co skutkuje zahamowaniem uwalniania noradrenaliny i zmniejszeniem aktywności układu współczulnego. Receptory α2-adrenergiczne zlokalizowane są presynaptycznie na zakończeniach nerwów współczulnych neuronów noradrenergicznych ośrodkowego układu nerwowego (OUN) i postsynaptycznie w wątrobie, trzustce, nerkach, płytkach krwi, oku, rdzeniu przedłużonym, miejscu sinawym, nerwie błędnym oraz rogach grzbietowych rdzenia kręgowego. Wyróżniamy trzy typy receptorów: α2A, α2B, α2C.[2]
Deksmedetomidyna wykazuje działanie uspokajające, przeciwlękowe i przeciwbólowe. Efekt uspokajający deksmedetomidyny jest następstwem jej działania na receptory α2-adrenergiczne zlokalizowane w miejscu sinawym (locus celureus), w pniu mózgu (hamujący wpływ na miejsce sinawe biorące udział w kontroli cyklu snu i czuwania, poprzez zmiany uwalniania noradrenaliny). Za działanie przeciwbólowe odpowiada wiązanie leku z receptorami α2A-adrenergicznymi znajdującymi się w zwojach nerwowych korzeni tylnych nerwów rdzeniowych (obniżenie aktywności neuronów transmisyjnych rdzenia kręgowego i blokowanie uwalniania substancji P).
Zastosowanie deksmedetomidyny w analgosedacji proceduralnej
Wskazaniem do zastosowania deksmedetomidyny jest analgosedacja chorych na oddziale intensywnej terapii (OIT) oraz analgosedacja proceduralna w okresie okołooperacyjnym (nowe wskazanie rejestracyjne). Właściwości tego leku czynią go bardzo korzystn...
