Doświadczenia własne

Wkłucie doszpikowe w sytuacji zagrożenia życia

Mjr lek. Grzegorz Lewandowski

Wydział Dydaktyczny, Wojskowe Centrum Kształcenia Medycznego im. gen. bryg. dr. med. Stefana Hubickiego w Łodzi

Adres do korespondencji:, Mjr lek. Grzegorz Lewandowski, Wydział Dydaktyczny, Wojskowe Centrum Kształcenia Medycznego im. gen. bryg. dr. med. Stefana Hubickiego w Łodzi, ul. 6-go Sierpnia 92, 90-646 Łódź, tel. 608 550 577, e-mail: szpikerman@wp.pl

Wkłucie doszpikowe to zaawansowana procedura dostępu do naczynia krwionośnego wykonywana w stanach zagrożenia życia. W chwili kiedy nie ma możliwości dostępu do naczynia krwionośnego przez klasyczną kaniulację, należy wykorzystać jamę szpikową i zestawy igieł śródkostnych. Procedura jest prosta i łatwa w wykonaniu, ale nie do końca doskonała.

Opis przypadku

28-letni kierowca samochodu osobowego wypadł z łuku drogi i zawisł na nawisie głębokiego rowu przy drzewie. Siła odśrodkowa była tak duża, że część jego ciała znalazła się poza samochodem (wybita szyba), natomiast kończyny dolne zostały uwięzione przez deskę rozdzielczą. Okoliczni mieszkańcy ruszyli z pomocą. Przybyli na miejsce strażacy ochotniczej straży pożarnej oraz powiadomiony zespół ratownictwa medycznego (ZRM) wydobyli poszkodowanego z pojazdu.

Lekarz i ratownik medyczny ZRM dokonali badania przedmiotowego, utrzymując kontakt z przytomnym poszkodowanym. Podczas badania stwierdzono złamanie kości podudzia i uda lewego, ciśnienie tętnicze 70/50 mmHg, tętno na tętnicy promieniowej słabo wyczuwalne, saturacja 94 proc. Skóra pokryta chłodnym potem. Z każdą chwilą kontakt z poszkodowanym był coraz trudniejszy. Z podejrzeniem obrażeń wielonarządowych, z pogarszającymi się parametrami dokonano próby klasycznej kaniulacji naczynia krwionośnego (ze względu na hipowolemię brak skuteczności postępowania).

Podjęto decyzję o zastosowaniu wkłucia doszpikowego i płynoterapii donaczyniowej przez jamę szpikową. Po udanej próbie uzyskania dostępu do jamy szpikowej u poszkodowanego doszło w wyniku obrażeń do nagłego zatrzymania krążenia (NZK). Wkłucie doszpikowe okazało się jedyną alternatywną drogą dostępu do naczynia krwionośnego.

Wkłucie doszpikowe w ratownictwie

Codziennie jesteśmy świadkami postępu medycyny dzięki badaniom naukowym. Poprzez pracę z pacjentem i prowadzone przez nas obiektywne obserwacje – zarówno negatywne, jak i pozytywne – ma miejsce stały rozwój. Towarzystwa naukowe publikują cyklicznie zalecenia na temat diagnostyki i terapii chorób we wszystkich dziedzinach. Medycyna oparta na faktach jest podstawą funkcjonowania współczesnego lekarza.

Jednocześnie niewielu z nas pamięta, że rozwój oparty jest także na wnioskach płynących z wojen, gdzie początkowo jej ofiarami byli głównie żołnierze uczestniczący w konflikcie. W ciągu ostatnich kilkudziesięciu lat większość ofiar wojen zaczęła stanowić ludność cywilna (Irak, Syria). W związku z tym idea, jaka powinna nam przyświecać, to wdrożenie doświadczeń medycyny pola walki do medycyny cywilnej i wypracowanie koncepcji studiowania doświadczeń medycyny militarnej na uczelniach medycznych w naszym kraju przez studentów cywilnych – adeptów sztuki medycznej.

Pełna wersja artykułu omawia następujące zagadnienia:

Wkłucie doszpikowe w ratownictwie

Codziennie jesteśmy świadkami postępu medycyny dzięki badaniom naukowym. Poprzez pracę z pacjentem i prowadzone przez nas obiektywne obserwacje – zarówno negatywne, [...]

Jama szpikowa – rusztowanie i unaczynienie

Układ krwiotwórczy człowieka zlokalizowany jest w jamach szpikowych w postaci tkanki hemocytopoetycznej. Wyróżnia się w zależności od wieku:

Wskazania i przeciwwskazania do przeprowadzenia wkłucia doszpikowego

Aspiracja szpiku kostnego jest podstawową procedurą wykonywaną w ośrodkach onkohematologicznych na całym świecie w celu pobrania szpiku do badania w kierunku [...]

Lokalizacja igły biopsyjnej

Zastosowanie igły z zestawu wkłuć doszpikowych należy poprzedzić dezynfekcją miejsca wkłucia. Igłę wkłucia doszpikowego należy przystawić do ściśle określonych miejsc anatomicznych [...]

Czas utrzymywania wkłucia doszpikowego

Wkłucie doszpikowe i efektywne leczenie skutkować będą normalizacją podstawowych parametrów życiowych. W związku z tym czas utrzymywania wkłucia powinien być jak [...]

Powikłania wkłucia doszpikowego

Najczęstszymi powikłaniami wkłucia doszpikowego są:

Podstawowy sprzęt

Obecnie wkłucie doszpikowe można wykonać, wykorzystując następujące zestawy igieł: BIG lub NIO, FAST 1 i FAST Responder oraz zestaw EZ-IO. Dostęp [...]

Bolusowanie jamy szpikowej

Leki trzeba podać donaczyniowo poprzez jamę szpikową za pomocą specjalnych zestawów do przetoczeń. Szybki, mało objętościowy bolus 10-20 ml NaCl o [...]

Błędy

Istnieje prawdopodobieństwo nieudanego wejścia do jamy szpikowej na skutek popełnionych błędów technicznych, takich jak:

Podsumowanie

Wkłucie doszpikowe jest łatwym i szybkim sposobem prowadzenia farmakoterapii donaczyniowej przez jamę szpikową. Wykonuje się je w sytuacji natychmiastowego zagrożenia utraty [...]

Do góry