Clostridium difficile jest Gram(+) beztlenową laseczką zdolną do wytwarzania przetrwalników, która jest szeroko rozpowszechniona w środowisku i cechuje się dużym potencjałem zakaźnym. W 2016 r. zmieniono nazwę na Clostridioides difficile (C. difficile). Zmiana ta była podyktowana różnicami taksonomicznymi między tym gatunkiem a innymi członkami rodzaju Clostridium¹.

C. difficile jest najczęstszą przyczyną biegunki szpitalnej. Po 2000 r. obserwowano znaczny wzrost chorobowości i umieralności na zakażenia wywołane przez tę bakterię. W tym czasie zidentyfikowano nowy szczep epidemiczny 027/NAP1/BI, który charakteryzuje się zwiększoną produkcją toksyn A i B, a także produkuje dodatkowo toksynę binarną. Szczep ten charakteryzuje się większą opornością na fluorochinolony oraz powoduje cięższy przebieg biegunki. Mimo że od około 10 lat w Europie obserwujemy zmniejszającą się zachorowalność, zapadalność w Polsce się zwiększa – w ciągu roku z 22,7 do 30,4 na 100 tys. mieszkańców (2016 vs. 2017 r.)². Z tego powodu warto zapoznać się z postępowaniem w przypadku wystąpienia zakażenia, ze szczególnym uwzględnieniem ciężkiego zakażenia.

Opis przypadku

83-letni mężczyzna z zaawansowanym rakiem gruczołu krokowego w trakcie leczenia paliatywnego flutamidem oraz z przewlekłą chorobą nerek (kategoria G3a – szacunkowy współczynnik filtracji kłębuszkowej [eGFR – estimated glomerular filtration rate] 50 ml/min) został przyjęty do szpitala z powodu nasilającej się od dwóch tygodni wodnistej biegunki (do 10 wypróżnień na dobę), bez domieszek patologicznych, z towarzyszącą gorączką do 39°C. Przed trzema tygodniami był leczony ambulatoryjnie przez 14 dni cyprofloksacyną z powodu zakażenia układu moczowego.

Przy przyjęciu był w stanie średnim, podsypiający, z cechami znacznego odwodnienia, czynność serca była miarowa 110/min, ciśnienie tętnicze wynosiło 90/50 mmHg. W badaniu palpacyjnym jamy brzusznej stwierdzono wzdęcie brzucha oraz tkliwość palpacyjną w obrębie całej jamy brzusznej, bez objawów otrzewnowych.

W badaniach laboratoryjnych wykonanych przy przyjęciu stwierdzono podwyższone wykładniki stanu zapalnego (krwinki białe [WBC – white blood cells] 23 tys./mm3, białko C-reaktywne [CRP – C-reactive protein] 136 mg/l), zaburzenia elektrolitowe (potas...