Przypadek 1

Pacjent 37-letni został przyjęty na oddział neurologii z powodu nagłego zaostrzenia bólu odcinka lędźwiowo-krzyżowego kręgosłupa, promieniującego do prawej kończyny dolnej. Nasilenie bólu – do 10 pkt wg skali numerycznej (NRS – Numerical Rating Scale) – wystąpiło kilka dni przed przyjęciem do szpitala, po potknięciu się, a następnie przy wstawaniu z pozycji siedzącej. Objawy rozpoznawane jako nawracająca rwa kulszowa występowały u chorego od ok. 6 miesięcy. W wywiadzie pacjent zgłosił ponadto wrzodziejące zapalenie jelita grubego przewlekle leczone mesalazyną (3 × 500 mg po.), z dobrym skutkiem – rzuty choroby nie występowały od 2 lat.

W badaniu neurologicznym przy przyjęciu stwierdzono lewostronną skoliozę, objaw Laseque’a przy uniesieniu kończyny do 30º, chory odczuwał także parestezje w okolicy dermatomu S1. Nie występowały objawy ubytkowe pod postacią niedowładów i zaburzeń w odruchach, pacjent negował zaburzenia w oddawaniu moczu i stolca oraz impotencję. Wykonano badanie rezonansu magnetycznego (MR) odcinka lędźwiowo-krzyżowego kręgosłupa, w którym uwidoczniono prawoboczną przepuklinę dyskową L4-L5 z sekwestracją, z cechami ucisku korzenia nerwowego (ryc. 1).

W czasie hospitalizacji podjęto próbę leczenia farmakologicznego. Chory otrzymywał niesteroidowe leki przeciwzapalne (ketoprofen, deksketoprofen), proste leki przeciwbólowe (paracetamol, metamizol), słaby oraz silny opioid (tramadol, fentanyl). Prowadzono rehabilitację z zastosowaniem pozycji ułożeniowych odbarczających oraz terapii tkanek miękkich. Z powodu braku efektu analgetycznego odbyła się konsultacja neurochirurgiczna, po której chory został zakwalifikowany do leczenia operacyjnego.

Zabieg operacyjny wykonano metodą mikrodiscektomii L4-L5. Pacjent został wypisany ze znaczną remisją objawów bólowych, bez deficytów motorycznych.

Przypadek 2

Pacjentka 20-letnia, obciążona otyłością i nieprawidłową tolerancją glukozy, została przyjęta na oddział neurologii z powodu utrzymujących się od ok. 4 tygodni silnych dolegliwości bólowych okolicy L-S kręgosłupa, promieniujących do lewej kończyny dolnej. Kilka dni przed przyjęciem u chorej wystąpiło ponadto osłabienie sprawności lewej stopy.

W badaniu neurologicznym przy przyjęciu stwierdzono niewielki niedowład zgięcia grzbietowego lewej stopy, niedoczulicę w zakresie unerwienia korzenia L5 i S1 lewej kończyny dolnej, objaw Laseque’a przy jej uniesieniu do kąta 30º oraz objaw Fajersztajna-Krzemickiego przy uniesieniu prawej kończyny dolnej do kąta 60º.