Medycyna ratunkowa

Chory z raną – postępowanie w czasach pandemii COVID-19

dr n. med. Krzysztof Tyburczy

Wyższa Szkoła Medyczna w Białymstoku, Szpitalny Oddział Ratunkowy, Mazowiecki Szpital Specjalistyczny w Ostrołęce

Adres do korespondencji:

dr n. med. Krzysztof Tyburczy

Wyższa Szkoła Medyczna w Białymstoku

ul. Krakowska 9, 15-875 Białystok

e-mail: k.tyburczy@hipokrates.org

  • Wybrane elementy postępowania z ranami ostrymi i przewlekłymi
  • Wpływ pandemii COVID-19 na gojenie się ran i zmiany w postępowaniu z chorymi z ranami


Każda osoba pracująca w szpitalu w Polsce spotkała się z ranami. Pacjenci z ranami są hospitalizowani nie tylko na oddziałach o profilu chirurgicznym. Coraz więcej osób dotkniętych jest problemem ran przewlekłych, gojących się wiele miesięcy.

W Polsce funkcjonują szpitale, które nie mają w swoich strukturach oddziałów chirurgicznych. System dyżurowy bardzo często sprawia, że dostęp do chirurga jest utrudniony i personel medyczny musi sam się zająć tym problemem. Obecnie istnieje duży kryzys związany z niedoborami lekarzy chirurgów i medycyny ratunkowej. Kierując pacjenta do poradni chirurgicznej lub na szpitalny oddział ratunkowy, trzeba zdawać sobie sprawę, że naraża się go na wielogodzinne oczekiwanie. Ten problem nasilił się w czasie pandemii COVID-19 i w dobie korzystania z telemedycyny.

Dodatkowo przez pandemię część oddziałów, np. ortopedię, pediatrię, przekształcono w tzw. oddziały covidowe.

Dlatego tak ważna jest możliwość zaopatrywania prostych ran przez lekarzy innych specjalności. W dzisiejszych czasach dostępne są jednorazowe zestawy staplerów do skóry, które można nabyć za cenę około 30 zł. Są one przydatne w przypadku małych ran i nie wymagają dużych umiejętności od personelu medycznego.

Lekarze powinni mieć podstawową wiedzę na temat ran. Oczywiście nie wszystkie rany mogą być zaopatrzone przez lekarzy innych specjalności, jednak medycy powinni wiedzieć, w jakich stanach kierować pacjentów na szpitalny oddział ratunkowy, do poradni chirurgicznej, poradni chorób naczyń lub poradni ran przewlekłych.

W Polsce istnieje tylko 6 poradni leczenia ran przewlekłych (mających umowy z NFZ). Poza tym istnieją poradnie stopy cukrzycowej zajmujące się ranami jedynie w tym schorzeniu. Należy również wspomnieć, że funkcjonują specjalistyczne poradnie prywatne zajmujące się tylko tym problemem. Pracownicy opieki zdrowotnej powinni znać podstawy zaopatrzenia ran, a w przypadkach braku poprawy kierować pacjentów do specjalistycznej poradni państwowej lub prywatnej.

Rany towarzyszą ludziom od początku istnienia. Już w papirusach z XVI p.n.e. opisane jest „fachowe opatrywanie ran”. Nauka zaopatrywania stale się rozwija. W historii leczenia ran można znaleźć różne sposoby: zamykanie rany za pomocą szczęk jednego z gatunków mrówek, wrzący olej i rozgrzane żelazo na rany postrzałowe, zioła (stosowane już w prehistorii), maści ze zmieloną mumią, chleb z pajęczyną i śliną (w pajęczynie występuje grzyb Penicillium, który zmieszany z chlebem i śliną tworzy silny antybiotyk).

Pełna wersja artykułu omawia następujące zagadnienia:

Postępowanie

Pierwszą czynnością przy kontakcie z raną jest zatrzymanie krwawienia. Najprostszą metodą jest uciśnięcie miejsca krwawienia. Niestety nie zawsze jest to skuteczne. [...]

Rany przewlekłe

Rany możemy podzielić na ostre i przewlekłe. Rany ostre to najczęściej rany pourazowe. Rany przewlekłe goją się >6 tygodni. Na łamach „Chirurgii [...]

Rana kąsana – profilaktyka przeciw wściekliźnie

Pandemia COVID-19 wyłączyła lekarzy specjalizujących się w chorobach zakaźnych z leczenia innych chorób. Takim przykładem jest pacjent pogryziony przez zwierzę i [...]

Zaniedbane rany w pandemii

Do czynników wpływających na gojenie ran możemy zaliczyć również warunki socjalnobytowe pacjenta. Niestety w swojej praktyce w czasie pandemii COVID-19 spotykam [...]

Rana a COVID-19

W najnowszym piśmiennictwie dotyczącym tematyki covidowej można znaleźć pozytywy wynikające z leczenia ran przy zastosowanu telemedycyny13. Dotyczy to sytuacji, w których [...]

Do góry