prof. dr hab. n. med. Tomasz Hryniewiecki

Szanowni Państwo!

Przed nami kolejny numer pisma „Stany Nagłe po Dyplomie”, a w nim artykuły z zakresu różnych działów chorób wewnętrznych, neurologii, laryngologii. Czas na wakacje i ostudzenie emocji związanych z pandemią zakażeń SARS-CoV-2 wywołujących chorobę COVID-19, miejmy nadzieję, że już na stałe.

Wakacje to niestety także okres zwiększonego ryzyka występowania różnych stanów nagłych. W tym okresie częściej występują także biegunki w przebiegu zakażeń przewodu pokarmowego, a znajomość zasad postępowania w takich przypadkach jest pomocna zarówno dla lekarzy, jak i pacjentów. Kolejną przyczyną aktualności zagadnienia biegunek i chorób szerzących się drogą fekalno-oralną jest obecna sytuacja związana z wojną w Ukrainie. Nie tylko bardzo trudne warunki wojenne, ale też masowe migracje sprzyjają szerzeniu się tych zakażeń i musimy być przygotowani na leczenie zgłaszających się z nimi pacjentów. Szczególnie wobec złych warunków higienicznych zwraca się uwagę na możliwość zwiększenia zachorowalności z powodu cholery.

W wiodącym artykule numeru dotyczącym biegunek wyodrębniono postępowanie w szczególnie aktualnej biegunce podróżnych. Wskazano w nim także na miejsce loperamidu w terapii biegunki o etiologii infekcyjnej i na środki ostrożności, jakie należy wdrożyć, aby terapia ta była bezpieczna. Niestety preparaty loperamidu nie tylko są dostępne bez recepty, ale też szeroko reklamowane w mediach jako bezpieczna i dostępna terapia dla wszystkich. Sprawia to, że pacjenci sięgają po nie bardzo często i bez jakiegokolwiek nadzoru. Dlatego ważne, aby lecząc pacjentów z biegunką, przypominać im o zagrożeniach związanych ze stosowaniem tego leku.

Chociaż typowy zespół hemolityczno-mocznicowy (HUS) nie jest częstym powikłaniem zakażeń bakteriami wytwarzającymi werotoksynę, to sama choroba jest poważna i wiąże się z ryzykiem trwałych powikłań oraz zgonu. Jak wskazano w artykule, podstawową rolę odgrywają leczenie objawowe i wspomagające z zastosowaniem nawodnienia, korekcji zaburzeń elektrolitowych, przetoczeń masy erytrocytarnej lub płytkowej, dializoterapii i plazmaferez (w sytuacji ciężkiego przebiegu, z objawami neurologicznymi). W czasie epidemii HUS spowodowanego zakażeniem E. coli O104:H4 w 2011 r. na większą skalę próbowano również stosować ekulizumab, dotychczas zalecany w zespole hemolityczno-mocznicowym zależnym od dopełniacza (atypowy HUS). Jest on obecnie stosowany również w typowym HUS o ciężkim przebiegu z zajęciem ośrodkowego układu nerwowego lub innych narządów.

Życzę wszystkim przyjemnej lektury, która oby była jedynym kontaktem ze stanami nagłymi w czasie urlopowym.