Choroby wewnętrzne o podłożu alkoholowym

Kwaśny Piotruś – kwasica ketonowa w cukrzycy typu 1 niereagująca na leczenie

lek. Ewa Jachacz
lek. Tomasz Latosiński

Klinika Chorób Wewnętrznych i Nefrodiabetologii, Uniwersytecki Szpital Kliniczny im. Wojskowej Akademii Medycznej, Łódź

Adres do korespondencji:

lek. Ewa Jachacz

Klinika Chorób Wewnętrznych i Nefrodiabetologii, Uniwersytecki Szpital Kliniczny im. WAM

ul. Żeromskiego 113, 90-549 Łódź

e-mail: ewa.jachacz@onet.eu

  • Artykuł omawia problem kwasicy ketonowej na podstawie studium przypadku 25-letniego mężczyzny z cukrzycą typu 1. Zawiera informacje, jakie są jej przyczyny, objawy oraz sposoby leczenia. Ponieważ kwasica ketonowa w przebiegu cukrzycy stanowi zagrożenie życia chorego, kluczowe jest jej szybkie rozpoznanie oraz wdrożenie odpowiedniego leczenia w jak najkrótszym czasie

Kwasica ketonowa to złożone zaburzenie metabolizmu węglowodanów, tłuszczów, białek, gospodarki wodno-elektrolitowej i równowagi kwasowo-zasadowej1. W przypadku cukrzycy typu 1 jest ona najpoważniejszym ostrym powikłaniem wynikającym z nagłego, bezwzględnego niedoboru insuliny. Kwasica ketonowa w przebiegu cukrzycy typu 1 stanowi zagrożenie życia, dlatego jest kluczowe, by rozpoznać ją i wdrożyć odpowiednie leczenie w jak najkrótszym czasie.

Opis przypadku

W piękny słoneczny letni weekend pan Piotr świetnie się bawił na zorganizowanym przez kolegów – fanów brytyjskiej muzyki lat 90. – przyjęciu w plenerze. Przy akompaniamencie utworów grup The Verve, Oasis i Radiohead wypił wiele smakowitych koktajli alkoholowych, co niestety w kolejnych godzinach doprowadziło do wystąpienia licznych wymiotów i do osłabienia. Po 2 dniach nieprzyjmowania posiłków, nudności i uporczywych wymiotów 25-letni mężczyzna – świadomy, że od 9 r.ż. choruje na cukrzycę typu 1 leczoną za pomocą osobistej pompy insulinowej – postanowił zmierzyć poziom glikemii. Glukometr wskazał 720 mg/dl. Pacjent był na tyle osłabiony, że trudności sprawiało mu poruszanie się w obrębie mieszkania i wykonywanie jakichkolwiek czynności dnia codziennego. Jego troskliwa partnerka wezwała zespół ratownictwa medycznego. W pomiarze dokonanym przez ratowników medycznych glikemia wyniosła 736 mg/dl. Chorego przetransportowano na izbę przyjęć, podawszy w międzyczasie dożylnie 2000 ml 0,9% chlorku sodu (NaCl) i 500 ml płynu wieloelektrolitowego.

Przy przyjęciu na szpitalny oddział ratunkowy (SOR) w trakcie badania fizykalnego pacjent pozostawał w stanie ogólnym średnim, był osłabiony, w zachowanym kontakcie słowno-logicznym. Odpowiadał na pytania w sposób wyraźnie spowolniały. Zgłaszał nasilone nudności. Brzuch pozostawał miękki, nieznacznie tkliwy w nadbrzuszu, a perystaltyka żywa.

Badania laboratoryjne dały następujące wyniki:

  • glukoza: 26,81 mmol/l (N 4,1-5,5 mmol/l)
  • potas (K): 5,17 mmol/l (N 3,5-5,1 mmol/l)
  • sód (Na): 131,3 mmol/l (N 136-146 mmol/l)
  • chlorki: 95,4 mmol/l (N 101-109 mmol/l)
  • leukocyty (WBC): 16,67 × 103/µL (N 4-11 × 103/µL)
  • neutrofile (NEU): 14,48 × 103/µL (N 2,2-4,8 × 103/µL)
  • mocznik: 8,29 mmol/l (N 2,8-7,2 mmol/l).

Pełna wersja artykułu omawia następujące zagadnienia:

Przyczyny kwasicy ketonowej

W patogenezie kwasicy ketonowej bezwzględny niedobór insuliny prowadzi do znacznego zmniejszenia zużycia glukozy, przyspieszenia glukoneogenezy i glikogenolizy. Powoduje to nasilenie lipolizy [...]

Jakie są objawy kwasicy ketonowej?

Wśród objawów zgłaszanych przez chorych znajdują się:

Jak leczyć chorego z kwasicą ketonową?

Jednym z kluczowych elementów postępowania w leczeniu z kwasicy ketonowej jest dożylna płynoterapia. Deficyt wody (średnio 100 ml/kg m.c.) powinien być [...]

Telefon do przyjaciela

W związku z brakiem – pomimo zastosowanego leczenia – poprawy stanu klinicznego chorego, lekarz prowadzący poprosił o konsultację zaprzyjaźnionego lekarza nefrologa. [...]

Dlaczego mleczanowy roztwór Ringera wywołał taką poprawę?

Główną przyczyną stanu pacjenta był stały, nieulegający wyrównaniu niedobór wodorowęglanów. Ich synteza w organizmie zachodzi przede wszystkim w wątrobie i nerkach. [...]

Skąd u chorego niedobór wodorowęglanów?

Acetooctan i β-hydroksymaślan (powstałe w czasie ketogenezy) zostały częściowo wydalone z moczem w związku z nasiloną diurezą osmotyczną. Cząsteczki pozostałe w [...]

Dlaczego kwasica ketonowa jest powszechniejsza w cukrzycy typu 1 niż w cukrzycy typu 2?

U pacjentów z cukrzycą typu 1 znacznie częściej obserwowany jest bezwzględny niedobór insuliny, dlatego że po pewnym czasie dochodzi u nich [...]

Jakie były dalsze losy chorego?

W związku z obserwowaną u pacjenta tachykardią zintensyfikowano suplementację potasu oraz magnezu i uzyskano zmniejszenie częstości rytmu serca do 70 uderzeń/min. [...]

Do góry