prof. dr hab. n. med. Tomasz Hryniewiecki

Szanowni Państwo,

Przed nami kolejny numer „Stanów Nagłych po Dyplomie”, a w nim omówienie bardzo ważnych problemów, takich jak hiperkaliemia czy wzrost ciśnienia śródczaszkowego zobrazowany przypadkami klinicznymi. Bardzo przydatna może być znajomość rzadziej występujących problemów o podłożu autoimmunologicznym. Zawsze trzeba ograniczać stosowanie antybiotyków, pamiętając o rosnącej oporności drobnoustrojów i o powikłaniach tego leczenia. Mam nadzieję, że nigdy nie trzeba będzie skorzystać z wiedzy o postępowaniu ratowniczo-medycznym z pacjentem skażonym radiacyjnie i napromieniowanym.

Amatorskie uprawianie sportu jest zalecane przez towarzystwa lekarskie i lekarzy jako sposób na poprawę, przedłużenie i utrzymanie dobrego stanu zdrowia. Wysiłek aerobowy jest często polecany jako forma dbania o swój organizm. Również w naszym społeczeństwie popularne stało się bieganie, które w jednej ze swoich ekstremalnych form przybiera postać biegu maratońskiego. Przedstawiony przez autora artykułu pt. „Upadły maratończyk, czyli uszkodzenie nerek w przebiegu rabdomiolizy” przypadek tytułowego maratończyka wskazuje na zagrożenia, które mogą się wiązać ze skrajnym wysiłkiem, typowym przy zawodowym uprawianiu sportu. Powikłania w postaci złamań i rabdomiolizy to bardzo rzadkie konsekwencje biegów maratońskich, ale warto też zwrócić uwagę na znacznie częściej występujące odwodnienie i zaburzenia elektrolitowe, w tym hiponatremię oraz hipofosfatemię.

Oprócz wymienionych przez autora przyczyn występowania rabdomiolizy należy wskazać uszkodzenie mięśni w wyniku niedokrwienia, drgawek, a zwłaszcza niepożądanego działania leków, głównie z grupy statyn. Mogą one być potęgowane przez interakcje z innymi farmaceutykami (takimi jak fibraty, azole, antybiotyki makrolidowe, inhibitory kalcyneuryny, niektóre leki przeciwwirusowe) oraz pożywieniem (np. grejpfrutem).

W leczeniu rabdomiolizy i jej powikłań podstawowe znaczenie mają: usunięcie czynnika sprawczego, eliminacja z organizmu mioglobiny oraz zapobieganie konsekwencjom toksycznego wpływu mioglobiny na nerki i ich leczenie. Postępowanie to zostało przedstawione przez autora artykułu. W sytuacji znacznego upośledzenia czynności nerek eliminacja mioglobiny z moczem może być jednak istotnie upośledzona, a tacy pacjenci mogą również wymagać zastosowania leczenia nerkozastępczego.

Życzę miłej lektury i wakacyjnego odpoczynku!