Temat numeru
Upadły maratończyk, czyli uszkodzenie nerek w przebiegu rabdomiolizy
dr n. med. Krzysztof Wróblewski
- Na podstawie przypadku 23-letniego mężczyzny – maratończyka została przybliżona problematyka uszkodzenia komórek mięśni poprzecznie prążkowanych, czyli tzw. rabdomiolizy, która u opisanego pacjenta doprowadziła do uszkodzenia nerek
Rabdomioliza dotyczy wyłącznie uszkodzenia mięśni poprzecznie prążkowanych, ponieważ w odróżnieniu od mięśni gładkich komórki mięśni poprzecznie prążkowanych zawierają mioglobinę, która w wyniku dezintegracji komórki zostaje uwolniona do krwiobiegu. Mioglobina, ulegając filtracji w kłębuszkach nerkowych, wywołuje m.in. uszkodzenie cewek nerkowych, co prowadzi do wystąpienia ostrego uszkodzenia nerek. W wybranych sytuacjach klinicznych uszkodzenie mięśni poprzecznie prążkowanych wymaga niezwłocznego wdrożenia czynności medycznych oraz hospitalizacji pacjenta.
Opis przypadku
Mężczyzna, lat 23, został przywieziony przez zespół ratownictwa medycznego na szpitalny oddział ratunkowy (SOR) z powodu upadku w czasie próby przebiegnięcia miejskiego maratonu. Pacjent przygotowywał się do biegu od dłuższego czasu i miał to być jego kolejny bieg na dystansie 40 km. Na 27 km biegu chory poczuł silny skurcz w obrębie mięśnia dwugłowego uda, następnie po przebiegnięciu kolejnych kilkuset metrów usłyszał charakterystyczny trzask i poczuł nagły ból w okolicy prawego uda. Doszło do omdlenia i upadku na twardą nawierzchnię. Po spontanicznym powrocie świadomości pacjent odczuwał silny ból w obrębie prawego uda z patologiczną rotacją prawej kończyny dolnej, który uniemożliwiał pionizację. Zrozpaczony maratończyk zmuszony był przerwać swój bieg i skorzystać z opieki medycznej.
W badaniach laboratoryjnych wykonanych w ramach SOR stwierdzono odchylenia:
- aminotransferaza alaninowa (AlAT – alanine aminotransferase) 65,2 j./l (norma [N] <45 j./l)
- mioglobina >30 000 ug/l (N <45 ug/l)
- kinaza kreatynowa (CK – creatine kinase): 1871 j./l (N <171 j./l)
- troponina (Tn – troponin) 77 ng/l (N <14 ng/l)
- kreatynina 160,5 μmol/l (N 59-104 μmol/l)
- mleczany 3,8 mmol/l (N <1,3 mmol/l).
Wyniki badań pod kątem równowagi kwasowo-zasadowej (RKZ), stężenia sodu, potasu oraz białka C-reaktywnego (CRP – C-reactive protein) pozostawały prawidłowe.
W badaniu ogólnym moczu wykonanym w analizatorze automatycznym stwierdzono:
- barwę ciemnożółtą
- ciężar właściwy 1,023
- pH 6,5
- dużą zawartość erytrocytów (RBC – red blood cells)
- małą zawartość leukocytów (WBC – white blood cells)
- obecność związków ketonowych 0,5 mmol/l
- obecność białka 0,72 g/l.
Z kolei w badaniu mikroskopowym moczu stwierdzono 1 RBC i 1 WBC w polu widzenia, poza tym liczne komórki nabłonka oraz pojedyncze bakterie.
