Neurologia
Jak przerwać złą passę migreny w Polsce? Stop migrenie
lek. Piotr Bogucki
- Częstość występowania bólów głowy oraz ich rozpoznawania ma tendencję narastającą. Według obserwacji World Health Organization (WHO) pod względem rozpowszechnienia jest to trzecie schorzenie na świecie (Global Burden of Disease Study 2010 – GBD2010), a jednocześnie trzecia najczęstsza przyczyna inwalidztwa na świecie. Co ważne – migrena dotyka głównie osób młodych, aktywnych zawodowo, z przewagą płci żeńskiej. Omówieniu tej jednostki chorobowej oraz temu, jak ją leczyć, został poświęcony niniejszy artykuł
Wstęp
Migrena jest chorobą charakteryzującą się występowaniem bólów głowy, niekiedy z objawami towarzyszącymi. Obserwacje światowe oceniają częstość występowania migreny w populacji na ok. 11%1. W populacji polskiej częstość występowania migrenowych bólów głowy oceniana jest na 26%. Ten dysonans wynika z różnic w czasie przeprowadzenia badań oraz widocznej w kolejnych latach tendencji do narastania wskaźników chorobowości związanych z coraz częstszym rozpoznawaniem migreny2. Jej symptomy mają charakter przemijający, co sprawia, że diagnostyka różnicowa obejmuje inne schorzenia, w których objawy występują w sposób napadowy, takie jak padaczka, przemijające niedokrwienie mózgu (TIA – transient ischaemic attack), udary mózgu. Różnicowanie utrudnia występowanie w przebiegu migreny napadów, w których występują objawy ogniskowe bez bólu głowy, czyli aury migrenowej bez bólu głowy3. Migrena wymaga również różnicowania z nawracającymi bólami głowy wynikającymi z innych przyczyn, takich jak bóle głowy klasterowe, napięciowe czy będące powikłaniem leczenia przeciwbólowego.
Atak migreny o typowym przebiegu składa się z 4 faz: prodromalnej, aury migrenowej, bólu głowy, stanu ponapadowego. Nie wszystkie występują kolejno przy każdym ataku tej jednostki chorobowej. Dlatego możliwe jest obserwowanie napadów, w których np. występuje ból głowy bez aury lub aura bez bólu głowy2.
Patofizjologia migreny nie została do końca poznana. W latach 90. XX w. wprowadzono do leczenia tryptany. Od tamtej pory rozwijały się jedynie niefarmakologiczne metody leczenia. Czynnikami wywołującymi napady migreny mogą być niektóre zapachy lub pokarmy. Prowadzi to do uwolnienia białka reaktywowanego genem kalcytoniny (CGRP – calcitonin gene-rekated peptide). Jest ono syntetyzowane w przebiegu zapalenia neurogennego zwoju trójdzielnego, czemu towarzyszy podwyższone stężenie przysadkowego peptydu aktywującego cyklazę adenylanową (PACAP – pituitary adenylate cyclase activating polypeptide). Potwierdzono udział tych substancji w patogenezie migreny dzięki wykonaniu iniekcji CGRP i PACAP, co doprowadziło do wystąpienia napadu bólu głowy.
