Temat numeru

Przez żołądek nie zawsze do serca, czyli wstrząsający finał na SOR pewnej romantycznej kolacji

dr hab. n. med. Natalia Ukleja-Sokołowska, prof. UMK

Katedra i Klinika Alergologii, Immunologii Klinicznej i Chorób Wewnętrznych, Collegium Medicum w Bydgoszczy, Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu

Adres do korespondencji:

dr hab. n. med. Natalia Ukleja-Sokołowska, prof. UMK

Katedra i Klinika Alergologii, Immunologii Klinicznej i Chorób Wewnętrznych, Collegium Medicum w Bydgoszczy, Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu

ul. Ujejskiego 75, 85-168 Bydgoszcz

e-mail: uklejan@cm.umk.pl

  • Anafilaksja jest stanem zagrożenia życia, który wymaga szybkiej reakcji. W niniejszym artykule autorka podpowiada, na jakiej podstawie ją zdiagnozować, następnie jak w jej przypadku postępować, a ilustracją tego tematu jest opis przypadku 27-letniego mężczyzny, który doznał wstrząsu anafilaktycznego w przebiegu alergii pokarmowej indukownej kofaktorem

Opis przypadku

Mężczyzna, lat 27, został przewieziony na szpitalny oddział ratunkowy (SOR) z powodu duszności, obrzęku twarzy, ust i języka oraz krótkotrwałej utraty przytomności. Wcześniej spożył kolację przygotowaną w domu przez swoją narzeczoną – mocno przyprawionego bakłażana zapiekanego z mięsem mielonym, a ponadto wypił 500 ml piwa. Krótko po posiłku doszło do wspomnianych objawów, dlatego partnerka mężczyzny wezwała zespół pogotowia ratunkowego (ZPR), który stwierdził u niego hipotensję oraz tachykardię 140/min. Choremu natychmiast podano domięśniowo adrenalinę w dawce 0,5 mg, płyny infuzyjne i glikokortykosteroidy (GKS). Po przewiezieniu na SOR kontynuowano leczenie. Pacjent został wypisany po 24-godzinnej obserwacji.

Rok później chory został przyjęty na oddział o profilu alergologicznym w celu diagnostyki przyczyn wstrząsu anafilaktycznego. Zebrano szczegółowy wywiad. Okazało się, że tego typu reakcja jak sprzed roku miała miejsce w przeszłości już kilka razy, choć z mniejszym nasileniem. Pierwsza wystąpiła po zjedzeniu sałatki z owoców morza z mieszanką warzyw – gdy mężczyzna wyszedł na szybki spacer, doświadczył obrzęku nosa, policzków, powiek i języka, a także łzawienia. Doszło ponadto do tachykardii. Objawy ustąpiły po podaniu GKS i leków przeciwhistaminowych. Pół roku później pacjent podobnie zareagował na smażonego kurczaka w mieszance przypraw z sałatką z pomidorów i ogórków. Natychmiast po spożyciu dania pojawiła się duszność, z obrzękiem twarzy oraz ciężką pokrzywką świądową na plecach i kończynach górnych. Na szpitalnej izbie przyjęć otrzymał GKS i leki przeciwhistaminowe z dobrym efektem klinicznym. W wywiadzie chory zgłosił uczulenie na trawy (z miernymi objawami alergicznego nieżytu nosa) oraz na alergeny kota, za to bez objawów po kontakcie z psem. Negował inne choroby i leki przyjmowane na stałe.

W trakcie hospitalizacji wykonano liczne badania alergologiczne. Przeprowadzono testy skórne z alergenami wziewnymi – wynik pozytywny wyszedł dla traw i sierści kota, negatywny zaś dla: brzozy, olchy, leszczyny, chwastów, roztocza, pleśni i sierśc...

  • rPhl p1 (główny tymotki łąkowej)
  • rCan f5 (pies)
  • Fel d 1 (kot)
  • kilku białek transportujących lipidy (LTP – lipid transfer protein):
    • nJug r3 (orzech włoski)
    • Pru p3 (brzoskwinia)
    • rPla a3 (platan).

Pełna wersja artykułu omawia następujące zagadnienia:

Jak rozpoznać i leczyć anafilaksję?

Wstrząs anafilaktyczny jest najpoważniejszym stanem zagrożenia życia w alergologii. Może się pojawić nagle i niespodziewanie w każdym roku życia1. Anafilaksja jest [...]

Jakie są główne przyczyny anafilaksji?

Częstość występowania anafilaksji w ciągu całego życia szacuje się obecnie na ok. 3% w Europie i 0,05-2% w USA. Do czynników [...]

Jak należy postępować z pacjentem z anafilaksją?

Istnieje kilka aspektów, które warto wziąć pod uwagę, formułując zalecenia dla naszego chorego. Przede wszystkim nie ulega wątpliwości, że jest on [...]

Podsumowanie

Anafilaksja jest stanem zagrożenia życia, który wymaga szybkiej reakcji. Jej rozpoznanie zobowiązuje do niezwłocznego podania domięśniowo adrenaliny. Opóźnione leczenie może doprowadzić [...]

Do góry