Chirurgia

Czym grozi ostry zespół ciasnoty przedziałów powięziowych?

prof. dr hab. n. med. Dariusz Janczak1
dr n. med. Leszek Kukulski1
Daria Janczak1,2

1Katedra i Klinika Chirurgii Naczyniowej, Ogólnej i Transplantacyjnej, Uniwersytet Medyczny im. Piastów Śląskich we Wrocławiu

2Studenckie Koło Naukowe przy Katedrze i Klinice Chirurgii Naczyniowej, Ogólnej i Transplantacyjnej, Uniwersytet Medyczny we Wrocławiu

Adres do korespondencji:

prof. dr hab. n. med. Dariusz Janczak

Katedra i Klinika Chirurgii Naczyniowej, Ogólnej i Transplantacyjnej, Uniwersytet Medyczny im. Piastów Śląskich we Wrocławiu

ul. Wybrzeże Ludwika Pasteura 1, 50-367 Wrocław

e-mail: dariusz.janczak@op.pl

  • Ostry zespół ciasnoty przedziału powięziowego (ACS – acute compartment syndrom) jest nagłym przypadkiem chirurgicznym. Bez trafnego i szybkiego rozpoznania nierzadko skutkuje poważnymi powikłaniami, w tym utratą kończyny. Dzięki wczesnej diagnozie i odpowiedniemu leczeniu można zapobiec powikłaniom ACS i utrzymać prawidłową funkcję kończyny. Autorzy niniejszego artykułu wnikliwie opisują przyczyny i przebieg tego schorzenia, a także zalecane postępowanie

Grupy mięśniowe kończyn są oddzielone wytrzymałymi błonami – powięziami, które tworzą przedziały powięziowe. Gdy zwiększone ciśnienie w przedziale upośledza krążenie i funkcję tkanek w tej przestrzeni, dochodzi do zespołu ciasnoty przedziałów powięziowych1,2. Może on wystąpić w sposób nagły jako ACS, często po urazie lub jako zespół przewlekły, obserwowany najczęściej u sportowców. Objawia się przewlekłym bólem.

Ostry zespół ciasnoty przedziałów powięziowych jest nagłym przypadkiem chirurgicznym, niejednokrotnie wymagającym pilnej interwencji. Bywa też konsekwencją leczenia ostrego niedokrwienia kończyn dolnych (ALI – acute limb ischaemia) w przebiegu rewaskularyzacji. Bez trafnego i szybkiego rozpoznania nierzadko skutkuje poważnymi powikłaniami, w tym utratą kończyny. Ten objaw jest rozpoznaniem klinicznym, natomiast pomiar ciśnienia wewnątrz przedziału powięziowego może wspomóc diagnozę1,2.

Opis przypadku

Mężczyzna, lat 24, po wypadku komunikacyjnym został przetransportowany na szpitalny oddział ratunkowy (SOR) centrum urazowego. Tomografia komputerowa (TK) przeprowadzona w ramach procedury trauma-scan wykazała złamanie kości udowej z przemieszczeniem odłamów oraz zaburzony obraz dystalnej części tętnicy udowej ze słabym zakontrastowaniem tętnic podudzia.

Chorego poddano zabiegowi chirurgicznemu w trybie pilnym, a w zespole interdyscyplinarnym przeprowadzającym operację znaleźli się chirurdzy naczyniowi i ortopedzi. Śródoperacyjnie rozpoznano uszkodzenie tętnicy udowej przez odłamy kostne. Założono tymczasowy dren przepływowy w celu zapewnienia perfuzji mięśni podudzia, a następnie przeprowadzono zespolenie kostne.

Kolejnym etapem była wstawka z żyły odpiszczelowej pobrana z tej samej kończyny. Z uwagi na długi czas niedokrwienia, brak krążenia obocznego, rozległy uraz, wzmożone napięcie przedziałów powięziowych podudzia i podwyższone ciśnienie wewnątrz przedziału powięziowego zdecydowano o wykonaniu pierwotnej fasciotomii czteroprzedziałowej podudzia.

Epidemiologia i czynniki ryzyka

Pełna wersja artykułu omawia następujące zagadnienia:

Epidemiologia i czynniki ryzyka

Ostry zespół ciasnoty przedziałów powięziowych najczęściej rozwija się wkrótce po dużym urazie, przede wszystkim po złamaniach kości długich1-3. Może też wystąpić [...]

Patofizjologia

Istnieje wiele wyjaśnień złożonej patofizjologii ACS. We wszystkich przypadkach ostateczną wspólną ścieżką jest niedotlenienie komórek spowodowane miejscowym niedokrwieniem. Uważa się, że [...]

Przedziały anatomiczne i powiązane objawy kliniczne

Ostry zespół przedziałów powięziowych może wystąpić w dowolnym przedziale anatomicznym ograniczonym przez błony powięziowe. Dotyka następujące części ciała12,13:

Rozpoznanie

Objawy ACS pojawiają się zazwyczaj stopniowo, choć czas pojawienia się konkretnych objawów jest różny1,11. Ważnymi wskazówkami dotyczącymi rozwoju ACS są szybki [...]

Leczenie

Za najważniejszy element rozpoznania ACS można uznać szczególną czujność diagnostyczną w stosunku do chorych z grupy ryzyka wystąpienia tego schorzenia. U [...]

Podsumowanie

Ostry zespół ciasnoty przedziału powięziowego jest nagłym przypadkiem chirurgicznym. Występuje, gdy zwiększone ciśnienie w przedziale mięśniowym ograniczonym przez błony powięziowe upośledza [...]

Do góry