Temat numeru

Wirusowe czy bakteryjne? O trudnej sztuce różnicowania zapaleń gardła i migdałków

Karol Kaleniuk1

dr n. med. i n. o zdr. Carlo Bieńkowski2,3

prof. dr hab. n. med. Maria Pokorska-Śpiewak3,4

1SKN przy Klinice Chorób Zakaźnych Wieku Dziecięcego, Warszawski Uniwersytet Medyczny

2Klinika Chorób Zakaźnych dla Dorosłych, Warszawski Uniwersytet Medyczny

3Wojewódzki Szpital Zakaźny w Warszawie

4Klinika Chorób Zakaźnych Wieku Dziecięcego, Warszawski Uniwersytet Medyczny

Adres do korespondencji:

dr n. med. i n. o zdr. Carlo Bieńkowski

Wojewódzki Szpital Zakaźny w Warszawie

ul. Wolska 37, 01-201 Warszawa

e-mail: carlo.bienkowski@wum.edu.pl

  • Autorzy artykułu wnikliwie opisali infekcje o podłożu wirusowym i bakteryjnym, łącznie z ich diagnostyką oraz postępowaniem w każdym z nich. Całość została poprzedzona opisem przypadku ilustrującym zakażenie wirusowe – konkretnie wirusem małpiej ospy (mpox – Monkeypox virus)

Opis przypadku

Mężczyzna, lat 26, został skierowany do szpitala zakaźnego z powodu obecności zmian skórnych, z podejrzeniem etiologii wirusowej. W wywiadzie: mniej więcej 14 dni wcześniej zauważył pęcherzyk na czerwieni wargi dolnej. Z tego powodu zgłosił się do lekarza podstawowej opieki zdrowotnej (POZ), który zalecił mu przyjmowanie doustnego acyklowiru. W ciągu kolejnych dni z powodu braku poprawy oraz ewolucji zmian (nasiliła się osutka pęcherzykowa, a zmiany skórne rozprzestrzeniły w obrębie klatki piersiowej i okolicy anogenitalnej) zgłosił się ponownie do lekarza, który skierował go do szpitala zakaźnego.

Przy przyjęciu uzupełniono wywiad, w którym wykazano liczne ryzykowne kontakty seksualne z mężczyznami – ostatni miał miejsce ok. 2 tyg. przed pojawieniem się pierwszych zmian skórnych. W badaniu przedmiotowym stwierdzono limfadenopatię (powiększone węzły chłonne szyjne i pachwinowe), zmiany o charakterze pęcherzyków i krost (z treścią ropną) na skórze i śluzówkach, najbardziej nasilone w okolicy anogenitalnej, obecne też w obrębie nosa, jamy ustnej (na górnym biegunie lewego migdałka; ryc. 1), na skórze szyi, klatki piersiowej oraz kończyn górnych i dolnych.

W badaniach laboratoryjnych z odchyleń stwierdzono jedynie podwyższone stężenie białka C-reaktywnego ([CRP – C-reactive protein] 71 mg/l [norma <5 mg/l]). Pobrano wymaz z błony śluzowej odbytu, treść z pęcherzyków oraz krew, w których wykazano obecność DNA wirusa mpox za pomocą testu Monkeypox Virus Nucleic Acid Detection Real Time PCR Assay CE-IVD. Badania w kierunku zakażeń wirusami: ludzkiego niedoboru odporności (HIV – human immunodeficiency virus), opryszczki typu 1 (HSV-1 – Herpes simplex virus type 1) oraz HSV-2, ospy wietrznej i półpaśca (VZV – Varicella zoster virus) dały wynik negatywny.

W badaniach obrazowych: na zdjęciu rentgenowskim klatki piersiowej i w badaniu ultrasonograficznym (USG) jamy brzusznej nie stwierdzono istotnych odchyleń. Rozpoznano zakażenie mpox.

Jakie były dalsze losy pacjenta?

Pacjenta leczono objawowo lekami z grupy niesteroidowych leków przeciwzapalnych (NLPZ) zgodnie z drabiną analgetyczną. Po przyschnięciu wszystkich zmian skórnych, gdy chory przestał być zakaźny, wypisano go do domu w stanie ogólnym dobrym.

Pełna wersja artykułu omawia następujące zagadnienia:

Co należy wiedzieć o zapaleniu gardła i migdałków?

Ostre zapalenie gardła i migdałków stanowi jeden z najczęstszych powodów zgłaszania się pacjentów do lekarza POZ1. Zapalenia gardła klasyfikuje się ze [...]

Wybrane postacie zapalenia gardła w przebiegu zakażeń wirusowych

Zakażenia wirusowe gardła są najczęstszą przyczyną bólu gardła i zwykle mają łagodny, samoograniczający się przebieg. Objawiają się zaczerwienieniem gardła, bólem przy [...]

Wirusy z rodziny Herpesviridae

Zapalenie gardła wywołane przez HHV-1 i HHV-2 objawia się pęcherzykami występującymi na błonach śluzowych. Zmianom towarzyszy intensywny ból i dysfagia. Częściej [...]

Zakażenia bakteryjne

Zakażenia bakteryjne gardła mają zazwyczaj gwałtowniejszy przebieg niż wirusowe. Objawiają się silnym bólem gardła, wysoką gorączką, powiększeniem węzłów chłonnych szyi oraz [...]

Powikłania bakteryjne

Nieleczona angina paciorkowcowa może doprowadzić do rozwoju powikłań26:

Podsumowanie

Ostre zapalenie gardła i migdałków może mieć etiologię zarówno wirusową, jak i bakteryjną, przy czym najczęstszą przyczyną są zakażenia wirusowe. W [...]

Do góry